پژمان بختیاری نه تنها شاعری نامدار به شمار می آید، بلکه محقق، مترجم و نویسنده ای توانا نیز بود که از سال ۱۳۰۵ه.ش. به بعد آثار خود را به رشته ی تحریر در آورد که تا سال ۱۳۵۳ (زمان درگذشت وی)ادامه داشت پژمان محققی ژرف نگر و نکته سنج بود و کوشش او در تصحیح کتب ادبی نیز مبتنی بر دقت علمی، آمیخته با ذوق ادبی بود. او همچنین نثر را روان، رسا و شاعرانه می نوشت و در حوزه های مختلف دانش و ادب و تاریخ و فرهنگ ایرانزمین و  ترجمه از زبان فرانسه تسلط فراوان داشت.

پژمان درطول حیات پربار خود نزدیک به چهل اثر اعم «تالیف، ترجمه و تصحیح» بر جای گذاشت. که بسیاری از آنها هنوز منتشر نشده اند و همچنین بیش از پنجاه مقاله یا اثر ادبی در مجلات معتبر آن دوران مانند «ارمغان، یغما، سخن، وحید، گوهر و…» به چاپ رسانده است. دیوان نیز وی که در سال ۱۳۶۸ تنظیم و تدوین گردید حاوی همه اشعار پژمان نیست بسیاری از اشعار ارزشمند وی در دیوان او نیامده است.

فهرست آثار:

الف ـ آثار منظوم:
۱ ـ سیه روز ،تهران ، ۱۳۰۶ ش، ۱۵۸ص .   ــــ
۲ـ زن بیچاره، تهران، ۱۳۰۸ ش، ۱۵۸ ص .   ــ
۳ـ ـ محاکمه شاعر ، تهران،امیر کبیر ۱۳۱۳ ، ۱۳۶ ص .   ـــ
۴ـ ـ بهترین اشعار ، تهران، ۱۳۱۳ ، ۹۷۱ ص.(منتخب اشعار شاعران)
۵ــ به یادگار جشن هزارمین سال فردوسی، تهران ۱۳۱۳ش،۳۲ ص .
۶ــ خاشاک ، تهران ،۱۳۳۵ ،ش.۳۰۷ ص .  ــــ
۷ــ ـ اندرز یک مادر ، تهران ،۱۳۴۷ ، ص .  ـــ
۸ـــ ـ کویر اندیشه ، تهران ، ۱۳۴۹ ش.۳۳۶ ص .  ـــ
۹ ــ ـ دیوان ، تهران، پارسا ،۱۳۶۸ ش.۵۴۵ ص .

ب ـ آثار منثور:
۱ـ تألیفات :  ۱ـ تاریخ پست و تلگراف ایران ،تهران، امیر کبیر ،۱۳۲۷، ۳۵۷ ص.   ــ
۲ـ داستان زندگانی حافظ ،تهران ، بی تا.  ـــ
تألیفات منتشر نشده :  سخنوران پارسی گوی/گویش بختیاری/پادشاهان ایران/ کاخ های فرانسه/تاریخ منظوم اشکانیان (بیست هزار بیت)
و…

۲ـ تصحیح:
۱ـ دیوان حافظ ، تهران ، ۱۳۱۵ ،۳۶۶ ص. تهران ۱۳۴۳ ،ص،۱۳۱۸ ،۴۸۸ ص.  ـــ
۲ــ کلیات جامی (اولین چاپ در ایران)،تهران ،۱۳۱۷ ،۳۱۶ +۲۸ ص.  ـــــ
۳ــ لسان الغیب (حافظ)، تهران، ابن سینا ، بی تا ، پنچاه وپنج +۵۸۹ ص.  ـــ
۴ـ ــ لیلی ومجنون ، نظامی گنجوی ، تهران، ابن سینا ، ۱۳۴۷ ، شانزده +۲۱۸ ص.  ـــــ
۵ ـــ مخزن الاسرار ، نظامی گنجوی ، تهران ، ابن سینا ، ۱۳۴۴ ،ن+۱۱۹ ص.   ـــــ
۶ـــ هفت پیکر ، نظامی گنجوی ، تهران ، ابن سینا، ۱۳۴۴ ،یج+ ۲۵۴ ص.  ــــ
۷ ــــ دیوان ژاله قائم مقامی ، تهران، ابن سینا، ۱۳۴۵ ، ۳۱+۱۰۹ ص.  ـــ
۸ـــ خسرو و شیرین ، نظامی گنجوی ،تهران، ابن سینا، ۱۳۴۳ ،یا +۳۱۰ ص.
و…

۳ ـ ترجمه :
۱ـ وفای زن، آدلف بنیامین کنستانت، تهران خیام، ۱۳۰۸ ،۱۷۶ ص.  ـ
۲ــ افسانۀ قمار ، هوفمان، تهران،۱۳۱۰ ، ۴۴ ص .   ـــ
۳ـ مریمه ، تهران ، بی تا ،۴۸ ص .  ـــــ
۴ـ دزد اطفال ، مواحل دن،تهران ، بی تا .   ــــ
۵ـ کرسیل ، هوفمان ، تهران ،بی تا .   ــــــ
۶ـ گربۀ سیاه ، اودگار آلن پو، تهران بی تا .   ـــــ
۷ـ قمار باز ، هوفمان، تهران ، بی تا .    ــــــــ
۸ ـ مادموازل اسکودری ، هوفمان، تهران ، بی تا .  ـــــ
۹ ـ رویای شارل ، تهران ، بی تا ۵۶ ص.  ـــــــ
۱۰ـ پیشه ، آپوله ، تهران ، بی تا . و……

۴ ـ مقدمه ها: ـ مقدمه بر نخستین مجموعه اشعار شهریار، ۱۳۱۰ (به همراه ملک الشعرا بهار و سعید نفیسی)
مقدمه بر ضرب المثل های بختیاری ، بهرام داوری، ۱۳۴۳ .ـ
مقدمه بر دیوان ژاله قائم مقامی ، ۱۳۴۹ .
و…

  ج: مقالات:  بیش از ۷۰  مقاله در مجلات معتبر ادبی مانند «ارمغان، وحید، سخن، یغما و….

تحقیق و نگارش: رضا بهرامی دشتکی (نویسنده و پژوهشگر بختیاری) ـ ۱۳۹۱
منبع: زندگی و اشعار پژمان بختیاری، پژوهش و تدوین رضا بهرامی دشتکی، نشر سامان دانش، تهران، بهمن ماه ۱۳۹۴٫ ص ۲۷ الی ۴۱

(اشعار و فهرست کامل آثار و مقالات پژمان و اسناد و عکس های وی در «کتاب زندگی و اشعار پژمان بختیاری» آمده است.)

***

دو نفر وسط

زندگینامه پژمان بختیاری

اشعار پژمان بختیاری