آبان ۰۶, ۱۳۹۱ سرزمین ما موضوعات سایت ۰
همتباران غریب!
در شهرستان ابهر استان زنجان روستاهایی وجود دارد که بختیاری ها در آن ساکن هستند گویش مردم شهر و روستاهای اطراف ترکی است . اما پنج روستا در نزدیکی شهر ابهر واقع شده اند که مردم آن به زبان بختیاری صحبت می کنند و سنت و فرهنگ قوم بختیاری را همچنان حفظ نموده اند:
استان زنجان شهرستان: ابهر بخش: مرکزی دهستان: درسجین
روستای خلیفه حصار: فاصله از شهر ابهر ۱۶ کیلومترش
روستای آقچه کند: فاصله از شهر ابهر ۱۶ کیلومتر
روستای درسجین: فاصله از شهر ابهر ۱۵ کیلومتر
روستای ارکین: فاصله از شهر ابهر ۲۰ کیلومتر
روستای شیورین: فاصله از شهر ابهر ۱۷ کیلومتر
این روستاها در قسمت جنوب ابهر و در یک منطقه نزدیک به هم و در همسایگی همدیگر قرار دارند. چرا در اعماق منطقه ترک نشین جمعیت کوچکی از بختیاری زبانان زندگی میکنند؟ جواب این سئوال برمی گردد به تنوع و اختلافات قومی در کشور ما، هر قومی که حکومت را بدست میگرفته برای اینکه از گزند بازماندگان قوم قبلی در امان بماند به عنوان یکی از ابزارهای موثر مخالفان را به صورت دسته جمعی به کوچ اجباری وادار میکرده است و گاهی از آنها برای ایجاد تعادل در بافت جمعیتی یک منطقه و همینطور به عنوان سپری برای جلوگیری از تجاوز اقوام دیگر نیز استفاده میشده است، جمعیتهای زیادی از این کوچندگان اکنون در اقصا نقاط کشور زندگی میکنند که در زمانهای گذشته و با اهداف مختلف به مهاجرت اجباری محکوم شده اند. مانند کردها و ترکهای شمال خراسان، ترکها و سیستانیهای استان گلستان و غیره. این موضوع در اکثر حکومتهای ایران از جمله افشاریه، زندیه، قاجاریه و پهلوی اتفاق افتاده است.
به نظر میرسد مردم این پنج روستا از اعقاب ایل لر بختیاری باشند که توسط نادر شاه از استان فارس به استان زنجان کنونی کوچانده شده اند کما اینکه کریمخان نیز جز طایفه زند از شعبه های ایل لر بود که بدست نادر شاه از لرستان به خراسان کوچانده شده و در منطقه درگز ساکن شده بودند. البته لرها در زمان حکومت قاجار نیز به شدت مورد بی مهری حکومت قرار گرفتند و طایفه های زیادی از آنها به مناطق مختلف کشور از جمله قزوین و کرمان کوچانده شدند)
بسیاری از پژوهشگران قوم لر را به دو شاخه لر بزرگ و لر کوچک تقسیم می کنند که لر بزرگ به بختیاریها گفته می شود که در استانهای فارس، چهارمحال بختیاری، کهگیلویه و بویر احمد و بخشی از خوزستان ساکن هستند و لر کوچک به لرهای استان لرستان، ایلام و همدان و.. اطلاق می شود).
بنابراین وجود پنج روستای بختیاری زبان در میان منطقه ترک نشین اصلا عجیب نیست اما عجیب و البته تحسین برانگیز این است که علیرغم جمعیت کم این روستاها (اکنون جمعیت این روستاها بیش از هزار نفر است که در گذشته به مراتب بیشتر بوده و در حدود ۳۰ سال قبل احتمالا چیزی حدود سه تا چهار هزار نفر بود که در سالهای اخیر به شهر مهاجرت کرده اند) آنها همچنان زبان و فرهنگ خود را حفظ کرده اند در عین حالی که آنها تعامل بسیار مثبتی با همدیگر و روستاهای اطراف و همینطور شهر ابهر دارند، ضمن اینکه اکثریت آنها زبان ترکی را در حد رفع احتیاجات خود یاد گرفته اند و میتوانند به نحو مناسبی با افراد ترک زبان ارتباط برقرار کنند. البته ارتباط این روستاها با مردم ترک زبان منطقه فقط محدود به خرید و فروش نیست بلکه وصلتهای زیادی بین آنها و روستاهای مجاور و شهر ابهر اتفاق اقتاده است اماعلیرغم اینها زبان محاوره در خانواده در خود روستا و حتی کسانی که به شهر ابهر یا دیگر شهرها مهاجرت کرده اند همچنان زبان بختیاری است. عکس زیر موقعیت این پنج روستا را نشان میدهد.
مردم چندین روستا در شهرستان ابهر استان زنجان از جمله روستاهای خلیفه حصار، میلان، درسجین، ارکین، شیورین و آغجه کند، به زبان لری بختیاری سخن می گویند. یکی از این روستاها، “خلیفه حصار” یا (خلفسار) است که دارای پایگاه اینترنتی و نشریه اختصاصی می باشد و توانسته هویت خود را در فضای مجازی اینترنت گسترش دهد تا آنجا که دانشنامه ویکی پدیا، صفحه ای را به این روستا و معرفی بختیاریهای ابهر زنجان اختصاص داده است. در بخش بالایی پایگاه اینترنتی این روستا، شعری از مولانا جلال الدین بلخی با این مضمون درج شده است که: “هر کسی کو دور ماند از اصل خویش / باز جوید روزگار وصل خویش”. یکی از شاعران بختیاری تبار شهرستان ابهر، در این باره سروده است:
دهی زیبا، نامش خِلفِسار است
هنر پرور، اصیل و با وقار است
نگین فارس بر انگشتری ترک
درخشان گوهری در این دیار است
خلیفه حصار، روستایی زیبا در شهرستان ابهر استان زنجان واقع در منطقه توریستی “دره سجین” میباشد. زبان مرسوم در این روستا فارسی با گویش بختیاری است که اهالی به آن گویش “دودانگه” می گویند و گویشورانش را “دودانگه زبانان” می نامند. مردمان پنج روستای بختیاری شهرستان ابهر، از ایل بختیاری هستند و در سده های پیشین، پس از غلبه بر قوای امپراتوری عثمانی و در راه بازگشت، وقتی به ابهر می رسند، بنا به دلایلی در همانجا ماندگار می شوند.
وضعیت اقلیمی این روستا، نیمه خشک و سرد است و از محصولات عمده آن میتوان به انگور، گردو و بادام اشاره کرد. این روستا در دامنه کوه قرار گرفته شده و دارای آب هوای کوهستانی است.
اهالی این روستا در کنار کشاورزی به دامپروری نیز مشغول میباشند. روستای خلیفه حصار با روستاهای آقجه کند، ارکین، میلان، رازمجین، دره سجین، ازناب و کلنگرز همسایه می باشد.
برپایه آمار موجود، درصد با سوادی رده سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در روستای خلیفه حصار، ۹۹.۳% می باشد که در مرکز آن، دارای یک مسجد به نام امام حسین (ع) است.
برگرفته از وبلاگ های روستای خلیفه حصار و درسجین
در قرن های گذشته عده ای از بختیاری به دلایل مختلف از جمله در اثر جنگ ها و کوچ اجباری توسط حکومت ها به نقاط دیگر کشور کوچانده شدند به همین دلیل در خراسان زنجان ، همدان و حتی کشورهای هند، پاکستان و افغانستان و.. رد پایی از بختیاری ها می بینیم که از سرزمین اصلی خویش جدا افتاده اند.
زندگینامه مشاهیر و نام آوران بزرگ بختیاری کلیک کنید:
زندگینامه پژمان بختیاری (محقق، مترجم و شاعر بزرگ معاصر و از مفاخر ملی)
زندگینامه سردار اسعد بختیاری (از سران بزرگ مشروطیت و از مفاخر ملی)
زندگینامه داراب افسر بختیاری (مشهورترین شاعر گویشی بختیاری)
زندگینامه سردار مریم بختیاری (از زنان نامدار دوره مشروطیت ایران و بعد از آن)
زندگینامه علیمردان خان بختیاری (قهرمان مبارزه با استبداد و اسطوره مقاومت)
زندگینامه مسعود بختیاری(بهمن علاء الدین) (هنرمند بزرگ موسیقی بختیاری)
زندگینامه: دکترقیصر امینپور(شاعر بزرگ معاصر و از مفاخر ملی)
bigthemeدی ۳۰, ۱۴۰۳ ۰
دی ۱۵, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
دی ۳۰, ۱۴۰۳ ۰
دی ۱۵, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
ویژه تاریخ و فرهنگ ایران و سرزمین بختیاری، سرزمین آفتاب، سرزمین آزاد، سرزمین آریایی، سرزمین کوهساران بلند، سرزمین رودهای خروشان، سرزمین چشمه ساران زلال، سرزمین جنگلهای سرسبز، سرزمین دشت های زیبا، سرزمین برف و آب و آفتاب، سرزمین تاریخ و تمدن دیرینه، سرزمین فاتحان مشروطیت، سرزمینی در قلب ایرانزمین… بختیاری بزرگترین قوم ایرانی و آریایی در ایران و تنها قوم صددرصد شیعه..*این سایت آزاد، مستقل و مردمی است. تاسیس1391
شهریور ۳۱, ۱۳۹۷ ۲۶
خرداد ۱۹, ۱۴۰۳ ۲۴
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۲۳
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۲
آذر ۰۹, ۱۴۰۳ ۲۰
خرداد ۰۲, ۱۳۹۵ ۱۷
تیر ۱۲, ۱۳۹۵ ۱۶
مرداد ۱۰, ۱۳۹۵ ۱۵
آبان ۰۶, ۱۳۹۵ ۱۵
خرداد ۲۰, ۱۳۹۲ ۱۳
آذر ۱۱, ۱۴۰۲ ۱۰
دی ۰۳, ۱۳۹۴ ۱۰
شهریور ۰۸, ۱۳۹۵ ۸
اردیبهشت ۲۹, ۱۴۰۳ ۸
مهر ۲۶, ۱۴۰۱ ۷
دی ۳۰, ۱۴۰۳ ۰
دی ۱۵, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
آذر ۰۹, ۱۴۰۳ ۲۰
آبان ۲۷, ۱۴۰۳ ۲
آبان ۱۷, ۱۴۰۳ ۱
تیر ۲۸, ۱۴۰۳ ۰
تیر ۰۱, ۱۴۰۳ ۴
خرداد ۱۹, ۱۴۰۳ ۲۴
اردیبهشت ۲۹, ۱۴۰۳ ۸
اردیبهشت ۲۰, ۱۴۰۳ ۰
اردیبهشت ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
اردیبهشت ۰۷, ۱۴۰۳ ۲
اردیبهشت ۰۵, ۱۴۰۳ ۰
دی ۳۰, ۱۴۰۳ ۰
دشتک سرزمین فاتحان قندهار و مشروطیت بر اساس اسناد و منابع تاریخی، منطقهی دشتک و پشتکوه در دورهی افشاریه و زندیه به...دی ۱۵, ۱۴۰۳ ۰
آخرین نبرد، آخرین سوار به قلم رضا بهرامی دشتکی: من زاده ی کوهستانم خانه ام بر فراز قله ها سر پناهم آسمان کاشانه ام دشت...آذر ۱۰, ۱۴۰۳ ۰
گرامیداشت پژمان بختیاری شاعر بزرگ ایران در دانشگاه فرهنگیان به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شهرکرد،...آذر ۰۹, ۱۴۰۳ ۲۰
زندگینامه و آثار/ زادگاه پژمان «دشتک بختیاری» در دامنه کوهساران بلند بختیاری، منتهی به «زردکوه» و در کنار سرچشمه های...آبان ۲۷, ۱۴۰۳ ۲
تمدید شد/ مهلت ارسال مقالات ۱ اسفند برگزاری همایش: ۸ اسفند۱۴۰۳ همایش ملی زندگی، آثار و شخصیت پژمان بختیاری (شاعر بزرگ...تیر ۲۸, ۱۴۰۳ ۰
📙کتاب” دشتک بر بلندای تاریخ ” منتشر شد. کتاب “دشتک، بر بلندای تاریخ بختیاری” تالیف «رضا بهرامی دشتکی» پس از...خرداد ۱۹, ۱۴۰۳ ۲۴
معرفی کتاب: این اثر پژوهشی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فهرست آثار فاخر قرار گرفت و مورد حمایت ویژه واقع گردید…...اردیبهشت ۲۹, ۱۴۰۳ ۸
تاریخ بختیاری از آغاز تاکنون مقدمه: سرزمین ایران از آغاز دوران تاریخی به تدریج شاهد شکل گیری کهن ترین تمدن های بشری بود...اردیبهشت ۲۰, ۱۴۰۳ ۰
پژمان بختیاری در کلام دکتر کزازی دکتر میرجلال الدین کزازی استاد بزرگ زبان و ادبیات پارسی در سخنانی درباره شخصیت شاعر...اردیبهشت ۰۷, ۱۴۰۳ ۲
آثار منظوم و منثور پژمان بختیاری شاعر بزرگ معاصر + نصاویر فهرست کتاب ها و آثار پژمان بختیاری: پژمان بختیاری شاعری...فروردین ۲۹, ۱۴۰۳ ۰
زندگینامه دکتر قیصر امین پور (۱۳۳۸-۱۳۸۶) از شاعران بزرگ معاصر دکتر قیصر امینپور از شاعران بزرگ ایران پس از انقلاب...سرزمین بختیاری در قسمتهای وسیعی از فلات مرکزی و جنوب غربی ایران در میان رشته کوه های زاگرس میانی اغلب در استان های: «چهارمحال بختیاری، خوزستان، اصفهان، لرستان، کهگیلویه بویراحمد» و بخش هایی از استانهای «فارس، بوشهر، مرکزی، ایلام و..» قرار دارد.
علاوه بر آن جمعیت عظیمی از بختیاری ها در تهران، اصفهان، شیراز، اهواز، قم و کرج و.. سکونت دارند و با احتساب سایر اقوام لرتبار گستره وسیع تری پیدا می کند. سرزمین پهناور بختیاری از موقعیت طبیعی و جغرافیایی ویژه ای در قلب ایران زمین برخوردار است.
بزرگترین رودخانه های کشور «زاینده رود»، «رود کارون» و «رود دز» از «زردکوه بختیاری» سرچشمه می گیرند. با طبیعت بکر و زیبا، رودهای خروشان، چشمه ساران زلال، جنگلهای سرسبز و مناطق دیدنی و گردشگری بی نظیر...