شهریور ۰۱, ۱۳۹۲ سرزمین ما تاریخ و فرهنگ, موضوعات سایت ۰
برد شیر (شیرهای سنگی تاریخی بختیاری) در حال نابودی!
شیر سنگی، یا در گویش بختیاری «بردشیر»، تندیسهایی از جنس سنگ هستند که در گذشته توسط سنگ تراش ها در سرزمین بختیاری به شکل نمادی از شیر تراشیده میشدند و به نشانه شجاعت، دلاوری و ویژگیهایی چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار میدادند.بردشیرها، از پهلو مزین به نقش شمشیر ، اسب، تفنگ، مهر و تسبیح هستند و برگرده آنها مشخصات متوفی نقر می شد.
شیر سنگی در قوم بختیاری علاوه بر نماد غیرتمندی و بی باکی، نشانه اعتقاد عمیق به امام علی (ع) شیرخدا و اعتقادات شیعی نیز بود. هنری لایارد»، در کتاب ماجراهای اولیه، آورده: «بختیاریها، تندیس و نقش شیر را به روی قبور خوانین و افراد سرشناس نصب یا نقر میکنند، تا خاطره سلحشوری و جنگجویی آنها، برای همیشه زنده بماند و لرها (بختیاریها) عقیده دارند که شیرها به دو نوع مسلمان و کافر تقسیم شدهاند. نوع اول دارای رنگی گندمگون و زرد روشن و نوع دوم قهوهای رنگ با یال و پشت سیاه. آنان معتقدند که اگر کسی مورد حمله شیر مسلمان واقع شود باید کلاه خود را از سر بردارد و در نهایت ادب و خضوع او را به نام «علی» قسم دهد که وی را ببخشد. شیر با شنیدن این درخواست پی کار خود خواهد رفت. اما اگر شیر کافر باشد، توجه نخواهد کرد…»
در گذر از چهار محال بختیاری تا خوزستان، آنجا که پیچ و خم جادهها مسافران را مهمان روستاها و مسکن مردم ایل بختیاری می کند، شیرهای سنگی کوچک و بزرگ با غرور و عظمت بیبدیلی که نشان از دلاوری و قهرمانی در میان این مردمان دارد، یکی یکی رخنمایی میکنند. شیر در فرهنگ ایران نمادی از آیین مهر و همچنین نشانه قدرت و شجاعت بوده و از دیرباز همواره به عنوان نماد ملی این کهن مرز و بوم جایگاه ویژهای داشته است. شیرسنگی که به گویش مردم بختیاری «بردشیر» خوانده میشود با توجه به این اندیشه کهن و به پاسداشت مقام نامآوران و پهلوانان بختیاری از سنگ کوههای زاگرس تراشیده و بر مزار درگذشتگان نصب میشد، شیری که بر پهلویش نقش شمشیر، اسب، تنفگ و بر گردهاش مشخصات متوفی را داشت.
اما اکنون، نه تنها این رسم متداول نیست بلکه از شمار بردشیرهایی هم که از سالها پیش در گورستانهای بختیاری موطن داشتهاند، کم شده است. قلمرو شیرهای سنگی در استانهای چهارمحال بختیاری و خوزستان در اثر بیتوجهی مسئولان میراث فرهنگی و ناآگاهی بعضی افراد نسبت به اهمیت این میراث، در معرض تهدید جدی قرار گرفته و تاکنون هیچ اقدامی در راستای شناسایی، ساماندهی و شناسنامهدار کردن آنها صورت نگرفته است.
بردشیرها قربانی میشوند!
هیبت بردشیرهای بختیاری در این سالها، طعمه احداث و تعریض جاده ها، توسعه شهرها و روستاها با اقدامهای شتابزده شهرداران و مسئولان بوده و در موارد بسیار زیاد نیز از گزند طمع قاچاقچیان اشیاء عتیقه در امان نبوده اند. همچنین گفته میشود که آبگیری سدها در آینده نه چندان دور شمار دیگری از این شیرهای سنگی با ارزش را قربانی خواهد کرد. وضعیت شیرهای سنگی گورستان قدیمی شهر «گهرو» در جاده چهارمحال بختیاری به خوزستان مثال مشهودی از وضع اسفناک بردشیرهای بختیاری است. پیشتر عملیات تعریض خیابان مجاور به گورستان، احداث جاده خوزستان و ساماندهی امام زاده جعفر، شماری از شیرهای سنگی این ناحیه را زخمی، شکسته و نابود ساخته و اکنون این گورستان قرار است در طرح توسعه شهر گهرو به فضای سبز تبدیل شود.
به گفته اهالی این منطقه تعدادی از شیرهای سنگی بر اثر ایجاد انفجار در کوهی در مجاور گورستان شکسته و نابود شدند؛ تعدادی از آنها شبانه به سرقت رفتند و شماری از آنها نیز از ناحیه پا با ضربه تیشه خرد و نقش زمین شدند چرا که مردم عادی گمان میکردند در پاهای شیرها گنج پنهان شده است. در حال حاضر برخی از قسمتهای محوطه این گورستان به منظور ایجاد گذرگاه، سنگفرش شده و اطراف آن در اثر تعریض خیابان محدود شده است. شیرهای سنگی شکسته شده در این محدوده گواه تاثیرات سوء این تغییرات ناگهانی و نبود آگاهی کافی در مورد حفظ شیرهای سنگی در این گورستان است سدسازی در سرزمین بختیاری نیز عامل دیگری در نابودی شیرهای سنگی است. ایراننامه – معصومه شهباز ۱۳۹۱
منبع: ایراننامه – معصومه شهباز
شیرسنگی تاریخی به موزه مشروطه اهداء شد
ایرنا- مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری از اهدای شیر سنگی تاریخی متعلق به دوران قاجاریه به موزه مشروطه این استان خبر داد. به گزارش ایرنا، بهمن عسگری سوادجانی روز سه شنبه با اعلام این خبر به رسانه های استان افزود: این اثر تاریخی توسط ورثه مرحوم عیدی عالی ور برای نگهداری در موزه مشروطه مجموعه تاریخی فرهنگی جونقان اهدا شد.
وی، با اشاره به اهمیت شیرسنگی در فرهنگ بختیاری، تصریح کرد: شیر سنگی در فرهنگ بختیاری نه تنها نماد شجاعت، غیرتمندی و بی باکی و زورمندی است بلکه نشانه شیعه علی(ع) بودن بعنوان شیر خدا و شیر بیشه ایمان و پهلوانی است. عسگری سوادجانی خاطرنشان کرد: حفظ و حراست از آثار تاریخی یکی از مهمترین وظایف این اداره کل است که همکاری و همراهی مردم را می طلبد. شیر سنگی در میان بختیاری ها به ‘ برد شیر’ شهرت دارد و این تندیس هایی بر روی قبور دلاورمردان عشایر نصب می شد. خبرنگار: خاطره حسین زاده *
bigtheme
فروردین ۲۹, ۱۴۰۳ ۰
فروردین ۱۹, ۱۴۰۳ ۰
اسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۴, ۱۴۰۲ ۱
فروردین ۱۹, ۱۴۰۳ ۰
اسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۴, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
ویژه تاریخ و فرهنگ ایران و سرزمین بختیاری، سرزمین آفتاب، سرزمین آزاد، سرزمین آریایی، سرزمین کوهساران بلند، سرزمین رودهای خروشان، سرزمین چشمه ساران زلال، سرزمین جنگلهای سرسبز، سرزمین دشت های زیبا، سرزمین برف و آب و آفتاب، سرزمین تاریخ و تمدن دیرینه، سرزمین فاتحان مشروطیت، سرزمینی در قلب ایرانزمین… بختیاری بزرگترین قوم ایرانی و آریایی در ایران و تنها قوم صددرصد شیعه..*این سایت آزاد، مستقل و مردمی است. تاسیس1391
شهریور ۳۱, ۱۳۹۷ ۲۸
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۲۷
فروردین ۱۹, ۱۳۹۷ ۲۵
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
آذر ۱۰, ۱۳۹۱ ۲۲
تیر ۱۲, ۱۳۹۵ ۲۲
خرداد ۰۲, ۱۳۹۵ ۱۷
مرداد ۱۰, ۱۳۹۵ ۱۶
آبان ۰۶, ۱۳۹۵ ۱۶
دی ۰۳, ۱۳۹۴ ۱۵
خرداد ۲۰, ۱۳۹۲ ۱۳
مهر ۱۴, ۱۳۹۴ ۹
مهر ۲۶, ۱۴۰۱ ۸
اسفند ۱۰, ۱۳۹۱ ۸
آذر ۱۱, ۱۴۰۲ ۸
شهریور ۰۸, ۱۳۹۵ ۸
فروردین ۲۹, ۱۴۰۳ ۰
فروردین ۱۹, ۱۴۰۳ ۰
اسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۴, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
دی ۱۶, ۱۴۰۲ ۱
دی ۱۴, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۲۷
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۲, ۱۴۰۲ ۲
آذر ۱۱, ۱۴۰۲ ۸
آذر ۱۰, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۰, ۱۴۰۲ ۱
21 ساعتپیش
21 ساعتپیش
21 ساعتپیش
1 هفتهپیش
1 هفتهپیش
فروردین ۲۹, ۱۴۰۳ ۰
زندگینامه دکتر قیصر امین پور (۱۳۳۸-۱۳۸۶) از شاعران بزرگ معاصر دکتر قیصر امینپور از شاعران بزرگ ایران پس از انقلاب...اسفند ۲۴, ۱۴۰۲ ۱
صفحه پژمان بختیاری ویژه زندگی، اشعار و آثار حسین پژمان بختیاری شاعر بزرگ ایران ■ـ زندگینامه پژمان بختیاری ...اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
در همین کوهستان زنی می زیسته که برابر صد مرد در سرنوشت تاریخ معاصر ما دخیل بوده است. مقصودم «بی بی مریم بختیاری» است…...اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
رضا بهرامی نویسنده و پژوهشگر رضا بهرامی دشتکی(نویسنده و پژوهشگر) رضا بهرامی دشتکی نویسنده و پژوهشگر ایرانی اهل دشتک...آذر ۰۳, ۱۴۰۲ ۶
زندگینامه و اشعار پژمان بختیاری شاعر بزرگ معاصر زندگی نامه پژمان بختیاری (۱۳۵۳ـ ۱۲۷۹) حسین پژمان بختیاری،...تیر ۲۲, ۱۴۰۲ ۰
سردار اسعد چهره ملی و مذهب گرا در مشروطیت (به مناسبت ۲۲ تیرماه سالروز فتح تهران توسط بختیاریها و ۲۵ تیر ۱۲۸۸ سالروز...مهر ۲۶, ۱۴۰۱ ۸
به مناسیت یکم آبان سالروز درگذشت سردار اسعد بختیاری از رهبران بزرگ مشروطیت ایراناسفند ۱۷, ۱۴۰۰ ۱
سردار مریم بختیاری (۱۲۵۱-۱۳۱۶) + تصاویر برجسته ترین زن مبارز ایران زندگینامه بی بی مریم بختیاری (۱۲۵۱-۱۳۱۶) از زنان مبارز...آذر ۱۷, ۱۴۰۰ ۲
قهرمان ملی مبارزه با استبداد حکومت رضاشاه و اسطوره مقاومت ـ به موازات هر قطره خونی که از پیکر سردار رشید بختیاری بر روی...مهر ۲۱, ۱۳۹۹ ۱
زندگی نامه داراب افسر بختیاری (۱۲۷۹-۱۳۵۰) مشهورترین شاعر گویش بختیاری به قلم حسین افسر فرزند شاعر داراب افسر بختیاری...مهر ۲۰, ۱۳۹۹ ۲
زندگینامه بهمن علاءالدین (مسعود بختیاری) ـ (۱۳۱۹- ۱۳۸۵) خواننده و هنرمند بزرگ موسیقی بختیاری بهمن علاءالدین (متخلص به...خرداد ۲۳, ۱۳۹۹ ۲
ابوالقاسم خان بختیار، از مبارزان دوره پهلوی ابوالقاسم خان بختیار از روشنفکران و مبارزان برجسته بختیاری دوره پهلوی در...سرزمین بختیاری در قسمتهای وسیعی از فلات مرکزی و جنوب غربی ایران در میان رشته کوه های زاگرس میانی اغلب در استان های: «چهارمحال بختیاری، خوزستان، اصفهان، لرستان، کهگیلویه بویراحمد» و بخش هایی از استانهای «فارس، بوشهر، مرکزی، ایلام و..» قرار دارد.
علاوه بر آن جمعیت عظیمی از بختیاری ها در تهران، اصفهان، شیراز، اهواز، قم و کرج و.. سکونت دارند و با احتساب سایر اقوام لرتبار گستره وسیع تری پیدا می کند. سرزمین پهناور بختیاری از موقعیت طبیعی و جغرافیایی ویژه ای در قلب ایران زمین برخوردار است.
بزرگترین رودخانه های کشور «زاینده رود»، «رود کارون» و «رود دز» از «زردکوه بختیاری» سرچشمه می گیرند. با طبیعت بکر و زیبا، رودهای خروشان، چشمه ساران زلال، جنگلهای سرسبز و مناطق دیدنی و گردشگری بی نظیر...