سرزمیـن ما – زردکوه بختیاری/ آخرین شیر بختیاری

زردکوه بختیاری/ آخرین شیر بختیاری

زردکوه بختیاری/ آخرین شیر بختیاری(شعری از پژمان بختیاری)

زردکوه ثبت جهانی می شود

زردکوه در تاریخ و تمدن ایرانزمین و قوم بختیاری جلوه ای خاص داشته و خاستگاه حماسه ها و اسطوره های بختیاری است

زردکوه بختیاری سرچشمه بزرگترین رودخانه های کشور است و از بلندترین رشته کوه های ایران به شمار می رود، که در قلب سرزمین بختیاری و در زاگرس میانی واقع است و ایلراه بزرگ کوچ تاریخی عشایر بختیاری در این منطقه قرار دارد …. ارتفاع بلندترین قله زردکوه ۴۲۲۱ متر است. زردکوه در جنوب غربی ایران و از انتهایی‌ترین قسمت غربی استان چهارمحال بختیاری تا شرق و شمال شرق خوزستان امتداد یافته ‌است.

زردکوه از شمال در شهرستان کوهرنگ و از جنوب در بخش بازفت بختیاری در مسیر منطقه دشتک قرار داد. بزرگترین رودخانه های کشور یعنی «رودکارون» و «زاینده رود» و بخشی از « رود دِز» از رشته کوههای همیشه پر برف زردکوه بختیاری سرچشمه می گیرند.

ویژگی ‌های خاص: از جمله مهمترین ویژگی‌های زردکوه باید از دریاچه کوهرنگ، یخچال‌های ایلوک، پورسونان و خرسان و دریاچه نازی، همچنین از جنگل‌های تک درخت بازفت نام برد.

قله‌ها

از قلل زیبا و معروف آن می‌توان به شاه شهیدان، زرده، دوزرده، هفت‌تنان، کلونچین و کینو اشاره کرد. در این میان، قلّه کلونچین، با ارتفاع ۴۲۲۱ متر بلندترین قله زردکوه بختیاری است. همچنین قله شاه شهیدان هم ۴۱۵۰ متر بلندی دارد.

صعود زمستانی به منطقه زردکوه از جمله دشوارترین و طولانی ترین برنامه‌های زمستانی است. علیرغم تکنیکی نبودن مسیرهای صعود به قلل منطقه، از سمت شرقی آن وجود حجم بسیار سنگین برف در کوهرنگ و اطراف آن همچنین خرابی هوا که معمولاً ۳ تا ۴ روز ادامه دارد برنامه ریزی مدون را ناممکن می‌کند.

موقعیت جغراقیایی: این اثر با عرض جغرافیایی E50.07742 و طول جغرافیایی N32.36505 در سرزمین بختیاری و استان چهارمحال بختیاری واقع گردیده است.

ویژگیهای منطقه:

رشته کوههای زردکوه (مجموعه کوهستانی بلند و سر به فلک کشیده از رشته کوه زاگرس مرکزی) در حد فاصل دو رودخانه بزرگ کوهرنگ و بازفت در استان چهار محال بختیاری قرار گرفته است. جهت این رشته از شمال غربی به سمت جنوب شرقی است. بسیاری از قلل آن تیز و کشیده و به صورت ستیغ های مضرس است بیش از ۱۰ قله بالای ۴۰۰۰ متر در زردکوه وجود دارد که بلند ترین قله آن کلونچین(۴۲۲۱ متر ) می باشد.

قلل مهم ومرتفع زرد کوه: کلونچی ۴۲۲۱ متر، چگاله ۴۱۳۶ متر ، هفت تنان ۴۱۰۹ متر، درویش کزلی ۴۰۷۸ متر، شاه شهیدان ۴۰۷۶ متر، نازی ۴۰۷۵ متر ، چال تاو ۴۰۷۵ متر ، تیا ۴۰۵۳ متر، شرنگ ۴۰۱۱ متر، دورنگ ۴۰۰۹ متر ، دو زرده ۴۰۰۰ متر ، سیردان ۳۹۸۸ متر، قنبر کش ۳۹۷۰ متر ، پله بلند ۳۹۴۷ متر، چال میشان ۳۸۹۷ متر ، ایلوک ۳۸۳۷ متر و آب سفید ۳۷۵۹ متر

مهمترین ویژگی کوههای منطقه که به صورت رشته رشته است وجود دره ها و گذرگاههای عمیق ( که در زبان محلی به آنها تنگ می گویند) و یخچالهای آن است که از جمله آنها می توان یخچال ایل بیگ، پورسونان، کوله خدنگ و خرسان را نام برد

دامنه های زردکوه

زردکوه بختیاری در انتظار ثبت جهانی در یونسکو

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت: رشته کوه‌های زردکوه بختیاری در فهرست آثار ثبتی یونسکو قرار گرفتند. بهمن عسگری سوادجانی گفت: پرونده رشته کوه‌های زردکوه، مجموعه ‌های بلند و سر به فلک کشیده از رشته کوه زاگرس مرکزی، حدفاصل دو رودخانه بزرگ کوهرنگ و بازفت در استان چهارمحال و بختیاری در لیست انتظار ثبت یونسکو است.

بکر بودن و منحصر به فرد بودن رشته کوه‌ها، دارا بودن گونه‌های گیاهی و جانوری خاص و کوچ طبیعی اقوام بختیاری از مهم‌ترین معیارهای ثبت این اثر در فهرست آثار یونسکو به شمار می‌روند.

( سرزمین بختیاری با فرهنگ و تمدن کهن و دیرینه دارای ارزش ها و میراث فرهنگی فاخر و ارزشمند فراوانی است که قابلیت ثبت ملی یا جهانی دارند از جمله: آثار تاریخی و منحصر به فرد بختیاری ـ موسیقی بختیاری ـ آداب و رسوم بختیاری ـ کوچ عشایر بختیاری ـ ادبیات عامیانه بختیاری ــ زبان و گویش باستانی فرش بختیاری ـ لباس بختیاری ـ فرهنگ شجاعت و سلحشوری بختیاری در طول تاریخ ـ آئین سوارکاری بختیاری ـ و…)

***

سروده ای از پژمان بختیاری شاعر بزرگ معاصر در ستایش دلیری و آزادگی در بختیاری ـ همچون شیر، آزاد و سربلند زندگی کن و اگر میسر نشد مانند شیر بمیر، ایستاده در میدان مبارزه!

آخرین شیر بختیاری

در فرو دست زردکـوه آن روز بیشه یی بود و آبشاری بود
آن طرف تر به زیر زانوی کوه بود غاری و ژرف غاری بود

وندر آن غـار ژرف، سالی چند جایگه داشت پیلتن شیری
شد تهیگاه او به دست قضا ناگه آمـاج سهمگیـن تیری

او به سر پنچگی در آن بیشـه والی کوه و شاه وادی بود
دست آهن فشار او همه عمر فارغ از ضعف و نامرادی بود

جفت او پیش ازو به تیر اجل شد زدنیا و او به دنیا ماند
تا به تنهائی از جهان برود در جهان بـزرگ تنها ماند

چشم آتش فشان او آن شب گوش می کرد بر ترانه مرگ
روزگار گذشتـه در نظـرش بود رقصان در آستانه مرگ

با زمان های ناپدید شده قصه می گفت، بی زبانی او
در غبار گذشته می لغزید نقش کم رنگ زندگانی او

ناله شوم باد بهمن ماه لرزه بـر پیکر شب افکندی
بر تن زخمناک شیر از خشم شعله ها آتش تب افکندی

ساعتی روی دست خسته نهاد سر سنگیـن پر غـرورش را
لحظه یی با لب زبان بوسید زخم سوزان و خون شورش را

گفت بر خیز و ایستـاده بمیر که جز این درخور دلیران نیست
مرگ در بستر ار سزا باشد روبهان راست،بهر شیران نیست

جنبشی کرد و با تلاش و غرور تکیه بر دست و پای لرزان داد
مرگ را آستین گرفـت و کشید جان بدو داد و سخت ارزان داد

ماند گردن فراز و دندان را روی دندان خون گرفته فشرد
غرشی کرد و در سیاهی شب آخرین شیر بختیاری مرد

ای گرفتـار زندگانی و مرگ پند از آن شیر تیر خورده بگیر
گر میسر شود چو شیـر بِـزی ور میسر نشد چو شیـر بمیـر

ــــــــــــــــــــ

کتاب زندگی و اشعار پژمان بختیاری، ۱۳۹۴

***

bigtheme

زردکوه بختیاری/ آخرین شیر بختیاری

سرزمین ما

مطالب مشابه

در همین دسته بندی

نظری بدهید لغو پاسخ

our land

نوشته های تازه

کل مطالب سایت

موقیعت سرزمین ما