اردیبهشت ۱۳, ۱۳۹۶ سرزمین ما انتقادی و اجتماعی, موضوعات سایت ۰
آرایش نیروهای سیاسی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و سناریوهای فرارو ….اردیبهشت ۱۳۹۶
مقدمه:
انتخابات ریاست جمهوری در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران نسبت به سایر انتخابات ها از اهمیت و جایگاه والاتری برخوردار است .به دلیل همین اهمیت، نیروهای سیاسی تمام توان خود را جهت رسیدن به اهداف مورد نظر به کار می گیرند. لذا با فرارسیدن مقاطع انتخاباتی در ایران و مطرح شدن نام نامزد ها و همزمان با فعال تر شدن احزاب و گروه های سیاسی و با شکل گیری و پیدایش احزاب و ائتلاف های جدید که عموما عمری کوتاه و مقطعی دارند بحث درباره آرایش نیروهای سیاسی بالا می گیرد و تحلیگران از دیدگاه های مختلف و با معیار های متفاوت به این موضوع می پردازند.
البته به دلیل ویژگی های خاص ساختار سیاسی، تعدد مراکز تاثیر گذار بر کنش های سیاسی، نحوه توزیع قدرت در جامعه، غلبه فردگرایی بر فعالیت تشکیلاتی، ضعف نظام تحزب و ضعف جامعه مدنی در ایران با نوعی آشفتگی و سردرگمی در این حوزه روبرو بوده و معیار های سیالی جهت تحلیل آرایش نیروهای سیاسی به کار گرفته می شود. بنابراین در مقاطعی برخی ار نیروهای سیاسی نادیده گرفته شده و یا ارزیابی مطابق با واقع از آنها صورت نمی گیرد.
به طور خلاصه می توان گفت از ابتدای انقلاب تاکنون ما با معیار های مختلفی چون اسلام گرایان و غیر مذهبی ها، چپ و راست، اصلاح طلب و محافظه کار، تندرو و میانه رو، و اصولگرا و اصلاح طلب روبرو هستیم هرکدام از این معیار ها که با توجه به مقطع زمانی تحلیل، ارائه شده اند، ممکن است در فهم طیف بندی های سیاسی موثر باشند لیکن برای تبیین آرایش سیاسی در انتخابات کافی نیستند. برای نمونه رئیس جمهور فعلی که دارای پایگاه راست و سابقه فعالیت طولانی در این طیف است در راس جریان مخالف همین طیف قرار می گیرد و یا با چرخش های بنیادین برخی از مهمترین نیرو های سیاسی نظیر هاشمی رفسنجانی، ناطق نوری و…. در انتخابات های مختلف روبرو هستیم . این امر ضمن تایید این آشفتگی، بر انتخابات به عنوان معیاری مهم در صف بندی های سیاسی صحه می گذارد. از این رو خود انتخابات نیز در هر دوره ای آرایش سیاسی جدیدی از نیرو های سیاسی شکل می دهد از همین جهت آغازگاه تحلیل خود را انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ انتخاب کرده و از این زمان به بعد به تبیین آرایش سیاسی نیروهای سیاسی در آستانه انتخابات ۱۳۹۶ می نشینیم.
زمینه های شکل گیری آرایش نیرو های سیاسی در انتخابات فرارو
آرایش نیروهای سیاسی در انتخابات سال۱۳۸۸ پی آیند آرایش تعارض آمیز نیروهای سیاسی در مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ بود و خود معیار جدیدی را برای آرایش نیروهای سیاسی مطرح و با شکل دهی به رفتار و کنش سیاسی بازیگران سیاسی دوگانه سازی جدیدی مطرح ، و همه نیروهای مخالف وضع موجود را در برابر نیروهای موافق وضع موجود قرار داد. پس از این انتخابات نیز آرایش نیروهای سیاسی متمایز و با تغیراتی در انتخابات سال ۱۳۹۲ آشکار شد. انتخاباتی که روحانی راکه پایی در طیف راست سنتی داشت، محور و مدار نیروهای اصلاح طلب اعتدال گرا قرار داد. اصولگرایان نیز با کاندیدا های متکثر در آن سوی خط ، صف کشیدند. این رقابت سرانجام با اتخاذ استراتژی بهینه از سوی اصلاح طلبان اعتدال گرا، سبب بر هم زدن بازی سازی جریان رقیب و منجر به پیروزی حسن روحانی شد. اما ائتلاف مزبور هم در عرصه نظری و هم در عرصه عملی تناقضاتی را به همراه آورد .
این اختلافات نظری و عملی از فردای به قدرت رسیدن حسن روحانی شروع و تاکنون ادامه یافته است و به نظر می رسد در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مرزبندی جدیدی را مطرح و آرایش نیروهای سیاسی را در این انتخابات شکل داده است. که پیش از پرداختن به آن می بایست به تحلیل زمینه های این شکل گیری پرداخت.
۱ـ در جبهه اصلاح طلبان اعتدال گرا راست سنتی در کنار چپ مدرن قرار گرفته و کارگزاران سازندگی همپای برخی اصولگرایان به نام، برای پیروزی حسن روحانی به فعالیت پرداخته و کنش های سیاسی معطوف به هدف واحدی را شکل داده بودند . اما این تناقضات ساختاری اندک اندک خود را نشان داد و پس از تصویب برجام هیاتی آشکار یافت . حسن روحانی که پیروزی خود را مدیون طیف تحول خواه و افرادی چون خاتمی و هاشمی می دانست با فاصله گیری از پایگاه سنتی خود به این طیف نزدیک تر شد و تقریبا آخرین رشته های الفت خود را با آن طیف از هم گسیخت و در این سو نیز کم کم راست سنتی به انتقاد از سیاست های دولت در دو حوزه اقتصادی و سیاسی و سیاست خارجی پرداخت و فاصله خود را با وی بیشتر کرد.
۲ـ دولت روحانی که با دو شعار عمده رفع تحریم ها و حل مشکلات اقتصادی به میدان آمده بود عملا نتوانست پاسخ مقبولی به این مطالبات دهد. در حوزه سیاست خارجی و با تصویب برجام نیز اگرچه فضای تنفسی برای ایران پدید آمد، اما پاسخگوی مطالبات مردم نبود و از سوی دیگر در حوزه اقتصادی اگرچه دولت توانست متغیرهایی چون تورم را کاهش دهد اما متغیرهای دیگری چون بحران تولید، اشتغال، رکود و… این دستاورد دولت را تحت الشعاع قرار داد.
۳ـ فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز به لحاظ جایگاه حاکمیتی و مردمی وی و نیز نقش پر اهمیتی که در بازیگردانی سیاسی و ترسیم قواعد بازی سیاسی و توانایی بسیج سیاسی نیرومند و نیز ایجاد توازن سیاسی داشت، عزم اصلاح طلبان اعتدال گرا را سست و انگیزه اصولگرایان را برای به دستآوردن قدرت بیشتر کرد.
۴ـ کاهش مشارکت مولفه ای است که اصولگرایان در معادلات خود جایگاه ویژه ای برای آن باز کرده اند.لذا این عوامل در پیوند با هم، اصولگرایان را به این نقطه سوق داده است تا با انگیزه بیشتر و با گذر استراتژیک از پارادایم احمدی نژاد که سبب اختلافات اساسی در اردوگاه اصولگرایان شده بود، اختلافات درونی خود را به حداقل رسانده و با حرکت به سوی اجماع بر سریک کاندیدا بیش از پیش به تغیر دولت روحانی بیندیشند.
آرایش نیروهای سیاسی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و سناریوهای فرارو
با توجه به شرایط زمینه ای ما با”آرایش دوقطبی منعطف” در انتخابات روبرو هستیم البته اگر چه نمی توان از افراد مستقل از جریان های دوگانه سیاسی به عنوان یک قطب نام برد. اما تجربه دو دوره انتخابات ریاست جمهوری اخیر نشان می دهد که افراد مستقل توانسته اند میزان قابل توجهی ازآرا را به خود اختصاص دهند لذا در تدوین سناریو ها و فرآیند نهایی تحلیل می بایست به این متغیر توجه نمود بنابراین ما با رقابت دوقطبی منعطف (و نه متصلب در انتخابات ۱۳۸۸ ) روبرو هستیم .این آرایش شامل رقابت دو جریان عمده و نیز افراد مستقل است.
با این نوع آرایش سیاسی در شرایط کنونی حداقل سه سناریو متصور است:
۱ـ پیروزی حسن روحانی در دور اول: این پیروزی به متغیرهای مختلفی چون ایجاد شور انتخاباتی، دو قطبی شدن و مشارکت حداکثری، به اجماع نرسیدن طیف اصول گرا، ورود قطب سوم در انتخابات (مانند تایید صلاحیت بقایی) اجماع اصلاح طلبان اعتدال گرا بر نامزد واحد و…. بستگی خواهد داشت که به نظر می رسد جامعه کنونی ما با فقدان این متغیر ها روبرو است.
۲ـ پیروزی کاندیدای واحد اصولگرایان: اصولگرایان حتی اگر در این انتخابات به اجماع برسند با فرض یک مشارکت ۵۸ درصد به بالا احتمال پیروزی آنها در مرحله اول، اندک است.
۳ـ رسیدن انتخابات به مرحله دوم: سناریو دیگر رسیدن انتخابات به مرحله دوم باشد با توجه به شرایطی که عنوان شد و نیز حضور افراد مستقل و اختصاص درصدی از آرا به خود، هیچ کدام از کاندیداهای موجود نتوانند در مرحله اول به اکثریت مطلق دست یابند که این سناریو یک احتمال است..
بهرامی دشتکی ـ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶
***
مطالب مرتبط:
انتخابات ریاست جمهوری و کاندیداها
احمدی نژاد دست به انتحار زده/واکنش ها
bigthemeاسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
اسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
ویژه تاریخ و فرهنگ ایران و سرزمین بختیاری، سرزمین آفتاب، سرزمین آزاد، سرزمین آریایی، سرزمین کوهساران بلند، سرزمین رودهای خروشان، سرزمین چشمه ساران زلال، سرزمین جنگلهای سرسبز، سرزمین دشت های زیبا، سرزمین برف و آب و آفتاب، سرزمین تاریخ و تمدن دیرینه، سرزمین فاتحان مشروطیت، سرزمینی در قلب ایرانزمین… بختیاری بزرگترین قوم ایرانی و آریایی در ایران و تنها قوم صددرصد شیعه..*این سایت آزاد، مستقل و مردمی است. تاسیس1391
شهریور ۳۱, ۱۳۹۷ ۲۹
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۲۶
فروردین ۱۹, ۱۳۹۷ ۲۵
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
مرداد ۱۴, ۱۳۹۷ ۲۳
خرداد ۰۲, ۱۳۹۵ ۲۳
تیر ۱۲, ۱۳۹۵ ۲۱
آذر ۱۰, ۱۳۹۱ ۲۰
دی ۰۳, ۱۳۹۴ ۱۷
مرداد ۱۰, ۱۳۹۵ ۱۶
خرداد ۲۰, ۱۳۹۲ ۱۳
آبان ۰۶, ۱۳۹۵ ۹
مهر ۱۴, ۱۳۹۴ ۸
اسفند ۲۵, ۱۴۰۲ ۱
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
دی ۲۴, ۱۴۰۲ ۰
دی ۱۶, ۱۴۰۲ ۱
دی ۱۴, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۲۶
آذر ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
آذر ۱۲, ۱۴۰۲ ۲
آذر ۱۱, ۱۴۰۲ ۷
آذر ۱۰, ۱۴۰۲ ۰
6 روزپیش
2 هفتهپیش
2 هفتهپیش
اسفند ۲۰, ۱۴۰۲ ۰
نخستین کنگره سراسری بزرگداشت پژمان بختیاری (۱۳۸۲) نخستین کنگره بزرگداشت حسین پژمان بختیاری در دهم مهرماه سال ۱۳۸۲...اسفند ۱۷, ۱۴۰۲ ۰
در همین کوهستان زنی می زیسته که برابر صد مرد در سرنوشت تاریخ معاصر ما دخیل بوده است. مقصودم «بی بی مریم بختیاری» است…...اسفند ۱۱, ۱۴۰۲ ۲۴
رضا بهرامی نویسنده و پژوهشگر رضا بهرامی دشتکی(نویسنده و پژوهشگر) رضا بهرامی دشتکی نویسنده و پژوهشگر ایرانی اهل دشتک...دی ۲۴, ۱۴۰۲ ۰
صفحه پژمان بختیاری ویژه زندگی، اشعار و آثار حسین پژمان بختیاری شاعر بزرگ ایران ■ـ زندگینامه پژمان بختیاری ...تیر ۲۲, ۱۴۰۲ ۰
سردار اسعد چهره ملی و مذهب گرا در مشروطیت (به مناسبت ۲۲ تیرماه سالروز فتح تهران توسط بختیاریها و ۲۵ تیر ۱۲۸۸ سالروز...آذر ۰۱, ۱۴۰۱ ۶
زندگینامه و اشعار پژمان بختیاری شاعر بزرگ معاصر زندگی نامه پژمان بختیاری (۱۳۵۳ـ ۱۲۷۹) حسین پژمان بختیاری،...مهر ۲۶, ۱۴۰۱ ۸
به مناسیت یکم آبان سالروز درگذشت سردار اسعد بختیاری از رهبران بزرگ مشروطیت ایراناردیبهشت ۰۲, ۱۴۰۱ ۰
زندگینامه دکتر قیصر امین پور (۱۳۳۸-۱۳۸۶) از شاعران بزرگ معاصر دکتر قیصر امینپور از شاعران بزرگ ایران پس از انقلاب...اسفند ۱۷, ۱۴۰۰ ۱
سردار مریم بختیاری (۱۲۵۱-۱۳۱۶) + تصاویر برجسته ترین زن مبارز ایران زندگینامه بی بی مریم بختیاری (۱۲۵۱-۱۳۱۶) از زنان مبارز...آذر ۱۷, ۱۴۰۰ ۳
قهرمان ملی مبارزه با استبداد حکومت رضاشاه و اسطوره مقاومت ـ به موازات هر قطره خونی که از پیکر سردار رشید بختیاری بر روی...سرزمین بختیاری در قسمتهای وسیعی از فلات مرکزی و جنوب غربی ایران در میان رشته کوه های زاگرس میانی اغلب در استان های: «چهارمحال بختیاری، خوزستان، اصفهان، لرستان، کهگیلویه بویراحمد» و بخش هایی از استانهای «فارس، بوشهر، مرکزی، ایلام و..» قرار دارد.
علاوه بر آن جمعیت عظیمی از بختیاری ها در تهران، اصفهان، شیراز، اهواز، قم و کرج و.. سکونت دارند و با احتساب سایر اقوام لرتبار گستره وسیع تری پیدا می کند. سرزمین پهناور بختیاری از موقعیت طبیعی و جغرافیایی ویژه ای در قلب ایران زمین برخوردار است.
بزرگترین رودخانه های کشور «زاینده رود»، «رود کارون» و «رود دز» از «زردکوه بختیاری» سرچشمه می گیرند. دارای طبیعت بکر و زیبا، رودهای خروشان، چشمه ساران زلال، جنگلهای سرسبز و مناطق دیدنی و گردشگری بی نظیر است.