ازدواج و عروسی در بختیاری + تصاویر

… یکی از آیین های زیبا در هر جای جهان ازدواج و عروسی است در فرهنگ بختیاری نیز عروسی و ازدواح از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و با آیین های خاصی برگزار می گردید در بختیاری در روزگاران قدیم ازدواج به چند شیوه برگزار می شد که امروزه دستخوش تحول گردید:

ازدواج درون طایفه ای: ازدواج  درون طایفه ای یکی از گسترده ترین ازدواج ها در بختیاری به شمار می رفت، در گذشته انتخاب همسر برای پسر و دختر در میان بختیاری ها به عهده والدین آنها بود، به این ترتیب که پدر و مادر پسر، دختر را می دید و اگر او را مناسب دیدند با نزیکان خود مشورت می کردند و چند تن از خویشان و بزرگان ده را به کدخدایی می فرستادند. در صورت گرفتن پاسخ مثبت از طرف خانواده دختر، در نوبت بعدی همین افراد با یک دست لباس و یک انگشتر و یک کیسه حنا به عنوان تحفه به خانه عروس می رفتند، بنابراین هرگاه چنین جوانانی قصد پیوند زناشویی را می‌داشتند، نخست می‌باید به خواستگاری یکی از دختران فامیل نزدیک خود می‌رفتند و اگر درخواست آنان مورد موافقت قرار نمی‌گرفت آن‌گاه حق داشتند تا از میان دختران غیر فامیل، همسر آینده خویش را برگزینند، زیرا معتقد بودند که با ازدواج‌های طایفه ای، پیوند خانوادگی آن‌ها پیوسته مستحکم و استوار باقی خواهد ماند و فاصله‌ای بین آنان ایجاد نمی‌شود. این رسم هنوز هم در نقاطی از بختیاری پابرجاست اما در اغلب مناطق تغییر کرده است..

 ازدواج ناف‌برون: در میان قوم بختیاری رسم بر این بوده است که هرگاه دختری و پسری در زمانی نزدیک به هم متولد گردند، اولیا این کودکان از همان بدو تولد تصمیم می‌گیرند، تا بندناف نوزاد را به نام پسری که او نیز تازه دیده به جهان گشوده و یا کمی از وی بزرگ‌تر است می‌بریدند، به این نیت که به هنگام بلوغ این دو کودک با هم ازدواج نمایند، یعنی عملاً سرنوشت آتی این دختر و پسر از همان ابتدا به دست والدین آن‌ها رقم می‌خورد، و این باور در دوره کودکی، تا نو‌جوانی و جوانی در آنان پدید آمده بود که این دو به هم تعلق دارند.. 

ازدواج هم‌بهری : در ازدواج هم‌بری اگر شخص موردنظر از دوران کودکی و یا نوجوانی نزد خانواده‌ای مشغول کار می‌شد، شخص صاحبخانه این فرد موردنظر را به عنوان شریک یا هم بر قبول می‌کرد به گونه‌ای که او را در تمام اموال خود همانند فرزندانش شریک بداند و چنانچه شخص موردنظر از دختر صاحبخانه خواستگاری کند، صاحبخانه دختر خود را بدون اینکه از فرد موردنظر (داماد) شیربها و یا مهریه بگیرد به عقد او درمی‌آورد بدون گرفتن هیچ وجه مادی، و علتش این است که دو نفر یکدیگر را قبول دارند و به عنوان رفیق و شریک یکدیگرند.

ازدواج گا به گا: درمیان دو خانواده که دختر و پسر مجرد و جوانی وجود داشت، هر یک با خواهر دیگری ازدواج می کرد که ازدواج گابه گا می گفتند اما امروزه تقریبا منسوخ گردیده است.

ازدواج خون‌بس یا خون بست: اگر در اثر نزاع یا اتفاق دیگری به صورت عمدی یا غیر عمد کسی موجب قتل دیگری می شد و خانواده مقتول در صدد انتقام و به قتل رساندن فرد یا افرادی از طایفه مقابل بودند با میانجی‌گری اشخاص بزرگان ایل و برای اینکه این کشت و کشتار پایان می یافت و جلو هرگونه خون‌ریزی دیگری نیز گرفته شود و زمینه تفاهم نسبی را نیز فراهم آورند، در صورت بخشش از طرف خانواده مقتول، دختری از بستگان نزدیک قاتل مثلا خواهر قاتل را به عقد و ازدواج پسر یا شخصی از خانواده مقتول درمی‌آوردند، تا بدین‌وسیله از هرگونه تنش و ستیز بعدی پیش‌گیری کرده باشند و جلو هرگونه خون‌ریزی مجدد را بگیرند که به آن (خین‌‌برون) نیز می‌گویند. این‌گونه ازدواج‌ها در میان بختیاری‌ها ضرب‌المثل شده‌اند و هر از گاهی که نزاعی و یا حتی برخورد لفظی بین زن و شوهری به وجود می‌آمد، خانواده زن می‌گویند: «مگر دخترمان جای خون آمده است، که این‌گونه با او رفتار می‌کنید.»

مراحل عروسی در بختیاری

۱ـ زون‌گشون: زون‌گشون یا بله گفتن با هدیه دادن به پدر و دختر توسط اقوام داماد همراه است. این هدیه به معنی آن است که قبول کرده تا پیرامون خواستگاری از دخترش صحبت کنند. چنین هدیه‌ای معمولاً یک رأس قاطر و یا تفنگ و یا چیزی مشابه است که سرانجام پس از عروسی به عروس (بویگ۶) بخشیده می‌شود، پس از بله گفتن، پارچه لباس را به عنوان هدیه به دختر می‌دهند که به آن بله‌برون می‌گویند.

۲ـ دست ‌بوسون: دست‌بوسون و یا شیرینی خورون، پس از آنکه خانواده داماد اجازه صحبت کردن از سوی خانواده دختر را یافتند، با هماهنگی قبلی روز و ساعت نیکی را برمی‌گزینند تا با آمادگی کامل و به همراه افراد فامیل و طایفه و عده‌ای از بزرگان سواره و پیاده با نواختن ساز و دهل و به همراه داشتن چندین رأس گوسفند و سایر وسایل پذیرایی که کاملاً به عهده داماد است به سوی خانه پدر عروس رهسپار می‌شوند و بیشتر اوقات گوسفندان پیشاپیش توسط یکی از جوانان فامیل داماد فرستاده می‌شوند. در طول این راه خانواده داماد و همراهان به سواربازی و شلیک تیرهای هوایی و شادی‌کنان و خواندن آوازی به نام دوالالی که نوعی سرود و آهنگ شادی است و در مواقعی هم همراه با کل و گاله زنان و مردان جوان ایل که منظره بسیار بدیع و خاطر‌ه‌انگیزی را در ذهن‌ها تجسم می‌‌کند، می‌پردازند و پس از رسیدن به نزدیکی خانه پدر عروس از آنان استقبال به عمل می‌آورند، سپس پدر داماد و عروس بعد از تعارفاتی چند وارد مذاکره شده و با هر یک از نزدیکان خود به شور می‌نشینند و پس از تبادل‌نظر پیرامون مسائل مادی از قبیل حق شیر (شیربها) و پشت قباله (مهریه) مباحثی مطرح و سرانجام و با وساطت بزرگان و ریش‌سفیدان طایفه، طبق سنت به توافق می‌رسیدند.

البته در مورد شیر‌بها (حق شیر) غالباً گوسفند و اسب و قاطر و گاو و غیره… و بعضی مواقع علاوه بر وجه نقدی ملک و باغ نیز به عنوان پشت قباله (مهریه) مطرح می‌شده، ولی مبلغ مورد توافق نهایتاً با توجه به مقتضیات زمان بسیار ناچیز بود، اما میزان حق شیر صرفاً بستگی به چشم و هم‌چشمی و دور و نزدیکی فامیل داشت. اگر طرفین از دو طایفه بودند، بدیهی است که مبلغ مورد توافق و یا تعداد گوسفندان و حیواناتی که بابت (شیربها) در نظر گرفته می‌شد، رقم قابل ملاحظه‌ای را تشکیل می‌داد و بعد از توافق‌ نهایی، حاضران دست پدر عروس را می‌بوسیدند و به همین منظور این مرحله را (دست‌بوسون) می‌گفتند. پس از نوشتن صورت‌مجلس و رد و بدل شدن وجوه مورد توافق صورت مجلس و شناسنامه دختر را تا هنگام عروسی پیش یک نفر که از سوی طرفین به عنوان معتمد انتخاب می‌شد، می‌گذاشتند، سپس با حضور افراد ذینفع و در موعد مقرر تحویل داده می‌شد، در طول نامزدی هرگاه داماد جهت سرکشی و احوال‌پرسی به خانه نامزد (عروس) عزیمت می‌کرد، هدایایی از قبیل سکه‌های نقره و گاهی طلا و پارچه و یا روسری به همراه می‌برد، اگر پیش از عروسی مصادف با عید نوروز می‌شد مادر و خواهر داماد غذایی از برنج و گوشت و غیره تحت عنوان (آش عیدی) به خانه عروس می‌بردند.

پس از آمادگی داماد و تبادل‌نظر لازم و هماهنگی با خانواده عروس و تدارک نسبتاً وسیع، داماد و یا برادر او در بین طایفه‌هایی که به نوعی با آن‌ها بستگی دارند می‌روند و به جمع‌آوری (باراوزی) buruzi می‌پردازند، مردم نیز گوسفند و بز و غیره را به او به عنوان هدیه می‌دهند، از این رو گوسفندان عروسی و گاهی خیلی بیشتر از تعداد مورد نیاز فراهم می‌شود، این امر باعث می‌شد تا در آغاز زندگی مشترک با فشار بار مالی مواجه نشوند، و این یکی از سنت‌های حسنه و کم‌نظیری است که در این ایل پایدار مانده و جزئی از فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی آنان محسوب می‌شود.

در این هنگام با جمع شدن افراد فامیل و طایفه‌های وابسته سوار و پیاده زن و مرد همراه با ساز و دهل، در حالی که گوسفندان (بار اوزی) و سایر بار و بنه‌ای که تهیه شده توسط چند نفر جوان پیشاپیش روانه خانه پدر عروس می‌کنند، بعد از صرف غذا و سایر مراحل و در هنگام بازگشت یک تکه قند و یا شاخه نباتی به رسم شیرنی زندگی توسط بردار عروس به کمر او بسته می‌شود، آنگاه او را بر مادیانی اصیل سوار می‌کنند و در حالی که چادر سفیدی بر سر دارد و دستمالی (روسری) که از جنس حریر یا ابریشم بر روی سرش می‌اندازند که به آن (سرانداز) یا (ری‌برقه) می‌گویند تا صورت او را هم بپوشانند آن‌گاه پسربچه خردسالی را بر ترک او سوار کرده به نیت اینکه ثمره ازدواج و فرزند اولش پسر شود به سمت خانه داماد حرکت می‌کنند.

در بین راه چوپانانی که در مسیر حرکت عروس و همراهان قرار دارند با آوردن قوچ گله جلو عروس را می‌گیرند، به این منظور که فرزند اول پسر شود و در این رهگذر داماد و یا یکی از بستگان او هدیه‌ای که غالباً وجه نقد می‌باشد به آورنده قوچ می‌دهند و اگر مسافت طولانی باشد، ممکن است این عمل چندین بار تکرار شود و هر بار به آورنده قوچ گله و یا گاو نر هدیه‌ای از سوی داماد و یا همراهان نزدیک به او داده شود. به هنگام رسیدن به خانه داماد، عروس وارد خانه نمی‌شود، زیرا مرحله گرزنون فرا رسیده و بدون دریافت هدیه از سوی داماد و یا پدر او وارد خانه وی نمی‌شود، پس از دریافت هدیه و ورود به خانه، مرحله قربانی کردن گوسفند فرامی‌رسد از این رو یک رأس گوسفند را که قبلاً به منظور قربانی کردن در پیش پای عروس آماده کرده‌اند، سر می‌برند و کفش عروس را به خون آن آغشته می‌کنند.

پس از صرف شام و یا ناهار و پذیرایی از مدعوین وقت روگشون فرا می‌رسد، و اکثریت دعوت‌شدگان بنا به سنت و توانایی خویش مبلغی را به عنوان هدیه‌ به عروس می‌دهند (در بختیاری به این هدیه یوزی yuzi می‌گویند) در عوض اگر هدیه‌دهنده مرد باشد از سوی عروس یک جفت جوراب و یک عدد دستمال مردانه متقابلا به وی هدیه داده می‌شود و اما اگر هدیه دهنده زن باشد یا دختر باشد جوراب و روسری زنانه داده می‌شود. پس از شب زفاف از سوی خانواده عروس غذایی تدارک دیده می‌شود تا به خانه داماد ببرند و در آنجا صرف شود که به آن آش دم بردگونی گویند.

۳٫ پاگشون:  چند روز پس از مراسم عروسی، فامیل عروس و داماد آن‌ها را به صرف نهار یا شام دعوت می‌کنند و هدیه‌ای نیز به فراخور توانایی به آنان داده می‌شود. که به این کار پاگشون می‌گویند.

۴٫جهیزیه:  علاوه بر مقدار وسایل زنانه و سایر لوازم، از سوی پدر دختر معمولاً یک رأس قاطر ماده و یا مادیان اصیل جهت سواری دختر به وی داده می‌شود. همچنین یک رأس ماده گاو به منظور استفاده از شیر آن و یک عدد باده (بادیه) مسی جهت حمام کردن به عروس داده می‌شود.

در مراسم عروسی بختیاری هم‌زمان با شب عروسی مراسم رقص‌های متنوعی اجرا می‌‌شود، که شکل و اجرا آن از ویژگی‌های نمایشی زیبایی برخوردار است.

۵ـ آیین دستمال‌بازی و چوبازی:  در این آیین زنان و دختران و مردان در یک دایره قرار می‌گیرند و با دو دستمال حرکات زیبای رقص پا و رقص دستمال را اجرا می‌کنند. که هم‌زمان آهنگ دستمال‌بازی نواخته می‌شود. در مراسم عروسی زن و مرد به طور گروهی با رعایت حجاب با هم می‌رقصند رقص محلی زنان در این هنگام تماشایی است، زیرا زنان با لباس‌های رنگارنگ و زیورآلات مخصوص، در رقص دستمال شرکت می‌کنند. دو عدد دستمال در دو دست خود می‌گیرند و با تکان دادن دست و پا و جلو و عقب رفتن، در محیط دایره فرضی می‌رقصند، در حالی که تماشاگران آن‌ها را در بر گرفته‌اند هر که قدرت تحمل رقص بیشتری را داشته باشد، مورد تشویق تماشاچیان قرار می‌گیرد.

دستمال بازی آرام: در این نوع رقص، رقصندگان سه قدم به طور ضربی به جلو برمی‌دارند و دو قدم به عقب بر می‌گردند و این حرکات طوری تنظیم شده است که از دایره منظم رقص خارج نمی‌شوند، ریتم این نوع رقص به نسبت رقص‌های دیگر بختیاری آرام است. دستمال بازی تند: در این نوع رقص نیز حرکات پاها مثل رقص آرام است با این تفاوت که رقص ریتم تندی دارد. اجراکنندگان رقص دستمال‌ها راتندتند به دور سر می‌چرخانند و روی شانه‌ها می‌اندازند. گام‌ها نیز به صورت تند به طرف جلو برداشته می‌شوند ولی رقصندگان به عقب برنمی‌گردند. هروقت که نوای ساز قطع می‌شود، رقص‌کننده نیز در همان حال و به آن حالی که آخرین لحظه آهنگ بوده، در جای خود می‌ایستد و تا آهنگ بعدی نواخته نشده حق ندارد از خود حرکتی انجام دهد. مهارت رقصنده در حالتی مشخص می‌شود که بتواند به موقع توقف کند و به موقع حرکت نماید.

۶ـ سواربازی: در میان راه و به هنگام مراجعت به خانه داماد، در حالی که با تیراندازی از سوی سواران فامیل بدرقه می‌شوند، پس از طی مسافتی هم‌سو بانواختن ساز و دهل و خواندن آواز (دواللی) توسط زنان و کل و گاله و شلیک تیرهای هوایی، سوارکاران به سواربازی و هنرنمایی می‌پردازند و داماد در حالی که بر اسبی تیزرو و چابک سوار است با یک حرکت چست و چالاک ری‌برقه (سرانداز) عروس را ربوده و با جست و خیز چشم‌گیری فرار کرده و بقیه سوارکاران همراه، وی را تعقیب می‌کنند تا شاید بتوانند سرانداز را از وی بگیرند و چنانچه فردی موفق شد که دستمال (سرانداز) را از داماد بگیرد. مجدداً همگی فرد گیرنده را دنبال می‌کنند و همین وضع تا منزلگاه داماد ادامه دارد.

۷ـ چوبازی یا ترکه بازیبرای چوب‌بازی دو چوب مختلف، نازک و ضخیم استفاده می‌شود. ترکه ، چوب نازکی از جنس درخت انار، بید و توت که آن را از شب قبل از شاخه جدا کرده و در آب می‌خیسانند تا دیرتر بشکند. درک چوب بلند و محکمی از چوب بلوط است که برای دفاع و دفع یورش حمله‌کننده از آن استفاده می‌شود.  ابتدا نوازنده کرنا می‌نوازد، همه جوانان و علاقه‌مندان به شکل دایره‌ای به دور هم جمع می‌شوند و با هلهله و کف‌زدن مجلس را پر از شور می‌کنند و سپس دهل کرنا را همراهی می‌کند و با آمدن دو داوطلب کار شروع می‌شود. مهاجم ترکه را در دست می‌گیرد و مدافع درک را در دست می‌گیرد. ابتدا هر دو در حالی که چوب‌ها را بالای سر و گاهی روی شانه قرار داده به رقصی در درون دایره دست می‌زنند که شبیه به مهمان رقص پا در دستمال‌بازی است. با آغاز کار مهاجم با صدای هو  (که به معنای حاضری) سعی در حمله و زدن قوزک پای مدافع را دارد و مدافع با صدای بیو  (به معنای آماده‌ام) سعی در دفاع دارد، که این لحظه حمله و دفاع نقطه اوج رقص آن‌ها است و در هر صورت چه موفق شود یا نشود چوب‌ها را با هم عوض کرده و این با مهاجم مدافع و مدافع مهاجم می‌شود و این رقص نمایشی با نفرات جدید ادامه می‌یابد.

۸ـ نمایش برج قندهار:

نمایش برج قندهار نمایش برج قندهار یکی از هنرنمایی و رسوم قدیمی است که در عروسی های بزرگان در برخی مناطق بختیاری انجام می شد و امروزه تا حدودی کم کیف آن تغییر کرده و به دست فراموشی سپرده شده به این صورت بود ابتدا ۶نفر مرد نیرومند دایره وار ایستاده و دست به گردن هم می گذارند ۴ نفر از پشت این ۶ نفر بالا می روند و پاهایشان را روی شانه های شش نفر زیر قرار داده و دستها به گردن هم دیگر گذاشته بعد سه نفر دیگر بالا می روند و طبقه سوم را تشکیل می دهند و آخرین نفر طبقه چهارم را تشکیل می دهند که باید سبک و چابک باشد و کمندی را باید پایین اندازد و نفرات را بالا بکشد. روایت شده بختیاریها در رکاب نادر شاه به این شیوه قندهار را تصرف کردند. پس از نمایش، موعد آوردن عروس فرا می رسید. تمام مدعوین از بزرگ و کوچک رقص کنان با ساز و دهل به درب خانه پدر عروس می روند و عروس و داماد را بر مادیان که نشانه خیر و برکت و زاد و ولد است سوار نموده و راه می افتادند که این رسم امروزه فقط در بین عشایر مرسوم است. خارج شده و دو نفر دیگر وارد میدان می شوند. ویا اینکه فردی از تماشاچیان به طور داوطلب دلک را از دست فردی که در میدان است می گیرد.

مراحل سنتی عروسی

قند اشکنون، شیرینی خورون، بله برون  ـ پس از آن که خانواده داماد اجازه صحبت کردن از سوی خانواده دختر را یافتند، با هماهنگی قبلی روز و ساعت نیکی را انتخاب می کنند تا با آمادگی کامل و به همراه افراد فامیل و عده ای از مردان بزرگ طایفه سوار و پیاده با نواختن ساز و دهل به همراه داشتن چندین راس گوسفند و سایر وسایل پذیرایی به سوی خانه پدر دختر رهسپار می شوند.

در گذشته چنین مرسوم بود که در طول نامزدی هرگاه داماد جهت سرکشی و احوال پرسی به خانه نامزدش می رفت، هدایایی از قبیل سکه های نقره و گاهی طلا و پارچه و یا روسری به همراه می برد، اگر پیش از عروسی مصادف با عید نوروز می شد، مادر و خواهر داماد غذایی از برنج و گوشت و غیره تحت عنوان عیدی به خانه عروس می بردند. هم اکنون غالب این سنت ها در غالب شهرها و اقوام بختیاری این استان منسوخ شده و در برخی اقوام نیز کم و بیش رایج هستند، اما به تدریج به کهنگی گراییده اند و این فرهنگ پر بار می رود تا با بی مهری و کم التفاتی از صفحه ذهن ها محو شود. یکی از رسوم قدیمی بختیاری ها هنگام ازدواج این است که دختران نامزد شده شروع به بافتن قالیچه می کنند تا هنگام عروسی همراه خود به خانه داماد ببرند، نوع قالیچه، کیفیت و زیبایی آن حکایت از هنرمندی عروس خانم دارد، برای همین دخترکان بختیاری سعی می کنند این قالیچه را در نهایت زیبایی ببافند.

عقدکنان، زیر زونی (زیر لفظی): عقدکنان بعد از قبول نامزدی انجام می شود. اقوام عروس و داماد در این مراسم شرکت دارند و نوازندگان محلی که سازهای آنها دهل و کرنا است و به زبان بختیاری تشمال گفته می شوند، در طول مراسم که گاهی چند روز طول می کشد، مشغول نواختن هستند. زن ها دستمال بازی و مردها چوب بازی می کنند. سفره عقد ساده ای گسترده شده و در آن یکجلد کلام و الله مجید، یک ظرف آب، نان، پنیر و سبزی، آینه و شمعدان، یک ظرف عسل و تخم مرغ محلی به همراه برخی اقلام دیگر قرار می دهند. یکی از رسوم جالبی که معمولا باعث شادی و خنده اطرافیان می شود، رسم زیر زونی یا زیر زبانی است، به گونه ای که در هنگام قرائت خطبه عقد، عروس تا هدیه ای از داماد نگیرد بله نمی گوید.

عروس برون، سوار بازی: عروسی بختیاری ها دو یا سه روز به طول می انجامد. عشایر برای سهولت کار، مراسم عقدکنان و عروسی را با هم انجام می دهند. مراسم سواربازی در عروسی بسیار تماشایی است. سوارهایی که با داماد به محل جشن عروسی می آیند، به دو دسته تقسیم می شوند؛ یک دسته نزد عروس و دسته دیگر نزد داماد می مانند. عروس که سوار بر مادیان است و پارچه نازکی بر روی او انداخته اند، با همراهان خود به سوی خانه داماد می آید. داماد بعد از قدری تاخت و تاز و حرکت نمایشی و میدان آرایی، خود را به عروس می رساند و با حرکتی سریع دستمال او را از صورت او می رباید و فرار اختیار می کند و سواران عروس به تعقیب او و سوارنش می پردازند. سواران داماد راه را بر سواران عروس می بندند تا داماد را فراری دهند که گرفتار سواران عروس نشود، زیرا در آن صورت دستمال را از او پس می گیرند و او را پیش ایل و طایفه خود بی اعتبار می کنند.برای پیروزی داماد، بهترین اسب را برای او آماده می کنند. وقتی عروس را به خانه داماد می برند، سواران پیشاپیش او به عملیات تحسین آمیز روی اسب، مشغول می شوند و تیراندازی می کنند در حالی که تشمال ها در طول راه به خواندن و نواختن ادامه می دهند.

از بخش های جذاب مراسم، رقص محلی بختیاری است و ترانه هایی که به مناسبت مراسم عروسی خواندن می شوند، ‌ دوا لالی نامیده میشود که از تلفیق دوا و لال به معنی داماد و عروس تشکیل شده. نغمه ها، رقص و پایکوبی و موسیقی سنتی که بخشی از سبک زندگی، ‌ سنت ها و آیین رنگارنگ و جالب آنان را نمایان می کند. در حقیقت این قوم با رقص گروهی خود، اتحاد و همبستگی را به رخ می کشانند و شیوه احترام به بزرگ تر ها را به جوان تر ها یاد می دهند.

سایر مراسم عروسی از قبیل داماد سلام، پاگشا و غیره نیز از جمله مراسم بعد از عروسی است که به فراخور وضعیت مالی خانواده ها طبق آداب و رسوم مربوط به خودش به ترتیب پس از مراسم عروسی اجرا می شود. نوای شاد ساز جشن، لباس های رنگارنگ بانوان و رقص چوبی مردان صفای خاصی به این آیین زیبا می دهد، ولی این آیین سراسر مهر، در حال فراموشی است و به جای آن ازدواج های پر زرق و برق شهری در حال رخنه کردن و جایگزینی این آداب و رسوم دیرینه است.

عکس ها و تصاویر عروسی بختیاری ـ سمفونی رنگ ها