سرزمیـن ما – جاذبه های گردشگری چهارمحال بختیاری

جاذبه های گردشگری چهارمحال بختیاری

فروردین ۱۴, ۱۳۹۶ سرزمین ما تاریخ و فرهنگ, موضوعات سایت ۰

مهمترین جاذبه های گردشگری چهارمحال بختیاری

… استان چهارمحال بختیاری با تاریخ و تمدن دیرینه که با تاریخ و فرهنگ قوم کهن بختیاری گره خورده است و طبیعت بکر و زیبا، رودخانه های خروشان، چشمه ساران زلال کوههای بلند، جنگل ها و دشت های سرسبز از جاذبه های گردشگری فراوان برخوردار است که در اینجا بخشی از مهمترین آنها معرفی می شوند:

رودخانه ها: بزرگترین رودخانه های کشور از استان چهارمحال بختیاری سرچشمه می گیرند، «رود کارون» ، «زاینده رود» و بخشی از «رود دز» از «زردکوه بختیاری» سرچشمه می گیرند که که مناظر بسیار زیبایی برای گردشگری طبیعی پدید آورده اند:

رودخانه کارون/ رودخانه بازفت: حاشیه رودخانه بازفت، از طریق جاده شهرکرد – دشتک – مسجد سلیمان، از جنگل ها، دره ها و گردنه های پرپیچ و خم می گذرد و در مسیری طولانی پس از سیراب کردن آبادی های فراوان به رودخانه کارون سرازیر می شود. بر فراز این رودخانه گردنه چری و چشمه ساران فراوان با زیبایی و عظمت واقع شده است. این گردنه به جهت طبیعت منحصر به فرد، ناحیه سیاحتی جالب توجهی به شمار می آید. به ویژه آن که جنگل های نسبتا متراکمی اطراف آن را فرا گرفته اند.

سرچشمه های رودخانه کارون: قلمروهای غربی و جنوب غربی استان مشتمل بر نواحی بازفت، دوآب صمصامی، دشتک ، اردل، لردگان، خانمیرزا، فلارد و جنوب بازفت که سرشاخه های متعدد رودخانه کارون در آن ها جریان دارد، از استعداد قابل ملاحظه تفرجگاهی برخوردارند. از دیگر رودخانه های این استان می توان رودخانه کیار، رودخانه سبزکوه، خانمیرزا ، چله خانه، رودخانه گرم، رودخانه خرسان، رودخانه آب کوهرنگ، رودخانه آب کری، رودخانه آب جونقان، رودخانه آب جهان بین، رودخانه آب دره کل، رودخانه آب های گرلگ، رودخانه کته، رودخانه صمصامی، رودخانه دشتک، رودخانه منچ و سرآب، و رودخانه لردگان را نام برد.

زاینده رود: تمامی مسیر زاینده رود از قراقوش در انتهای مرز شمالی تا چلوان در نزدیکی سامان، از جاذبه های اصلی و کانون های عمده تفرجگاهی استان به شمار می آید. این ناحیه با روستاهای زیبای قراقوش، کرم گوگان، مارکده، قوچان، صادق آباد، قارتطوع، پونه وار، هوره، دشتی، چم کاکا، چم جنگل، چم چنگ رودخانه آق بلاغ، رودخانه آب ونک، رودخانه کره، دریاچه سد کوهرنگ و دریاچه سد زاینده رودهر ساله هزاران خانوار را به سوی خود جلب می کند.

آبشارها

آبشار آتشگاه: این آبشار در فاصله ۴۰ کیلومتری شهر لردگان، در روستای آتشگاه واقع شده است. روستای آتشگاه دره ای تنگ و زیبا با خصوصیات بکر و طبیعی است.

آبشار دره عشق: این آبشار با بیش از صد متر ارتفاع از دل کوه با سرعت زیادی بیرون می جهد و منظره بدیعی را پدید می آورد. از ویژگی های این آبشار یکی آن که نه از قله کوه یا میان کوه، بلکه از دل کوه چون چاهی بیرون می جهد، دوم آن که ارتفاع بسیار بلندی دارد و در سرتاسر ایران کم نظیر است، سوم آن که در زیر آن فضای هموار نسبتا وسیعی وجود دارد، چهارم آن که در جنب این فضا رودخانه کارون به آرامی جاری است. این آبشار در بین دو روستای دره عشق و دورک شاهپوری قرار دارد که هر دو انارستان های بزرگ و مزارع شالیزاری جالب توجهی دارند.

آبشار سبزکوه: این آبشار در مجموعه زیبای سبزکوه قرار دارد و مسیر آن از طریق کره بست و پل خداآفرین است. ارتفاع آن بسیار بلند و منظره آن بسیار دیدنی و جالب است. در منطقه سبزکوه آبشارهای دیگری مانند آبشار قزل نیز وجود دارد که هم ارتفاع قابل توجهی دارند و هم آب قابل توجهی از آن ها سرازیر می شود.

آبشار شگفت انگیز زرد لیمه: آبشار زرد لیمه یکی از آبشارهای شگفت انگیز و کمتر شناخته شده سرزمین بختیاری و ایران است که در استان چهارمحال بختیاری در شهرستان اردل و منطقه دیناران و بازفت قرار دارد است. این آبشار با ارتفاع تقریبی ۵۰ متر و عرض نزدیک به ۲۰۰ متر به عنوان یکی از عریض ترین آبشارهای ایران شناخته می شود. مسیر دسترسی به آبشار طولانی و با پیاده روی طولانی در کوهستان است که نیازمند آمادگی جسمانی بالا و تجهیزات کوهنوردی کافی می باشد. دیدن آبشار از ۲ مسیر ممکن است. یکی از بالادست آبشار و از سمت رستم آباد و دیگری از پایین دست و از جاده دشتک – بازفت از روستای گزستان بازفت. دسترسی به آبشار از هر دو سمت با درجه سختی تقریبا مشابه است. با این تفاوت که دیدن آبشار از سمت گزستان نیاز به ابزار برای عبور از رودخانه بازفت دارد…

کوهها و قله ها

قله هفت تنان کوه زردکوه: این قله که در ارتفاع بالای ۴۰۰۰ متری قرار دارد از جمله ارتفاعاتی است که مورد استفاده کوهنوردان قرار می گیرد. در پایین دست این قله نیز رشته کوه های کلونچی با ارتفاع ۳۹۸۸ متری واقع شده اند.

قله کوه سوخته : این قله حدود ۴۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و مسیر کوهنوردی آن از روستای دستنا آغاز می شود. در این مسیر یک پناهگاه ابتدایی وجود دارد که به باغ های زیر صخره قله امتداد می یابد. در انتهای باغ های مذکور صخره هایی وجود دارد که کوهنوردان با استفاده از تجهیزات صخره نوردی از آن ها صعود کرده و به قله اصلی می رسند. از این قله نیز راهی به طرف تنگه درکش ورکش وجود دارد.

قله سالدارون: این قله که حدود ۴۰۰۰ متر ارتفاع دارد از طریق دشت جونقان با عبور از رودخانه جونقان به طرف تنگ دره و دره کرفس قابل دسترسی است. از قله سالدارون راهی به سمت ده چشمه (پیرغار) و نیز راهی به طرف تنگ درکش ورکش وجود دارد.

قله شاه شهیدان: در پیرامون این قله یخچال هایی در ارتفاعات ۴۰۰۰، ۴۱۰۰ و ۴۲۲۰ متری قرار دارند. صعود به این قله از طریق چلگرد و از مسیر کوه شاه شهیدان شروع می شود و به رشته کوه کارکنان اتصال می یابد.

ارتفاعات و قله ها : به غیر از ارتفاعات و قله های یاد شده، قلل دیگری نیز در منطقه وجود دارند که از ۲۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر ارتفاع دارند. اسامی این قله ها عبارتند از: زردکوه، نیله رود، تخت شاه، زری کوه، کلار، سرسبز، خشک رود، شاه نشین، خاکستری کوه، کمیسیان، نهر کوه، سفیدون، رباط کوه، زاغه کوه، بونه، شاهان، کریور کوه و سبزکوه ، قیصری و احمدلیوه در منطقه دشتک و…

تالاب ها

تالاب چغاخور : تالاب چغاخور با مساحت ۲۳۰۰ هکتار یکی از زیباترین و بزرگ ترین تالاب های استان است. در بهترین شرایط و موقعیت بارندگی، عمق آب تالاب به ۵/۱ متر می رسد. رشته کوه زیبای کلار نیز در سمت جنوب غربی مشرف بر تالاب است که قله آن ۳۸۳۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. تالاب را مرغزاری وسیع در بر گرفته که مساحت آن حدود ۷۰۰ هکتار برآورد شده است. این ناحیه از نقاط ییلاق چهارمحال و بختیاری محسوب می شود. تالاب چغاخور محل زیست انواع مرغابی، غاز و اردک، آنقوت، چنگر، انواع حواصیل، لک لک سفید، خروس کولی و فلامینگو می باشد. در این تالاب انواعی از آبزیان نیز زیست می کنند که ماهی کپور و کولی از مهم ترین آن هاست

تالاب دهنو: تالاب دهنو در ناحیه بهشت آباد قرار دارد. این تالاب به علت نزدیکی به شهرهای بروجن، گندمان، شهرکرد و بلداجی و امکانات دسترسی مناسب از اهمیت تفرجگاهی بسیاری برخوردار است. محل سراب به دلیل قرار گرفتن در زیر کوه موقعیت و چشم انداز بسیار زیبایی دارد.

تالاب گندمان: تالاب گندمان یکی از آبگیرهای حوزه آبریز آق بلاغ با فاصله ای نه چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است، به طوری که بخشی از آب خروجی تالاب چغاخور به این تالاب سرازیر می شود. پوشش دائمی آب این تالاب در حدود ۷۰۰ هکتار است. اطراف آن پوشیده از مرغزاری زیباست که معمولا به عنوان مرتع غنی برای چرای احشام استفاده می شود. از امکانات ویژه تفریحی و ورزشی اطراف این تالاب پرورش و نگهداری اسب و همچنین سوارکاری در مرغزار پیرامون تالاب است.

تالاب سولگان : این تالاب بیش از هشت کیلومترمربع مساحت دارد و محل مناسبی برای زندگی مرغان آبی است. از انواع پرندگانی که در این تالاب مورد شناسایی قرار گرفته اند می توان به چنگر، یوزگنبی، قورقور و قزل غاز اشاره کرد.

مناطق جنگلی

منطقه جنگلی اردل: این منطقه جنگلی با ۱۰۴۰۰۰ هکتار وسعت در ۸۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. این منطقه از شمال به شهرکرد، از جنوب به لردگان و از شرق به بروجن و لردگان محدود است. نواحی عمده جنگلی این منطقه شامل دیناوران، دورک، شلیل، دو پلان، سرخون، گندمکار و شیاسی است.

منطقه جنگلی بازفت: این منطقه با ۵۳۰۰۰ هکتار وسعت در ۱۸۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است و از شمال به مرز لرستان، از جنوب به اردل، از شرق به شهرکرد و از غرب به مرز خوزستان محدود است. نواحی عمده جنگلی این منطقه شامل چهک، تلخه دان، بادام شیریندان، ولسگاه، کچوز و چم جندار است.

منطقه جنگلی دو راهان: این منطقه جنگلی با ۲۰۰۰ هکتار وسعت از شمال به گندمان و اردل، از شرق به سمیرم، از جنوب به فلارد و از غرب به خانمیرزا محدود می شود. نواحی عمده جنگلی این منطقه شامل سرپیر، سلطان ابراهیم درازرود (رودک)، کرده بیشه و شمس آباد است.

منطقه جنگلی فلارد: این منطقه با ۲۰۰۰۰ هکتار مساحت در ۱۵۰ کیلومتری شهرستان شهرکرد واقع شده است و از شمال به خانمیرزا، از غرب به لردگان، از شرق به سمیرم و از جنوب به کهکیلویه و بویراحمد محدود می شود. علاوه بر پوشش عمومی جنگل فلارد در ۱۰ کیلومتری مال خلیفه در محدوده کوت سیاه، جنگل خالصی از بنه (پسته وحشی) وجود دارد.

منطقه جنگلی لردگان: این منطقه با ۱۶۳۰۰ هکتار وسعت اراضی جنگلی از شمال به اردل، از جنوب به مرز کهکیلویه و بویراحمد، از شرق به فلارد و از غرب به مرز خوزستان محدود می شود. نواحی عمده جنگلی این منطقه شامل منج، بیدله، اوره، بردکارخانه، بارز و شوار و سبز کوه است.

محدوده های اسب سواری و چوگان: مرغزارهای اطراف تالاب های گندمان، چغاخور، سولگان، آلونی و حواشی دریاچه های فصلی جوانمرید و لاغرک از جمله فضاهایی هستند که می توانند مورد استفاده اسب سواری و چوگان قرار گیرند. علاوه بر اطراف و حواشی تالاب ها و دریاچه های فصلی، دامنه های نسبتا هموار ارتفاعات مشرف به امامزاده حمزه علی و دشت فلارد نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

تفرجگاه ها

در استان چهارمحال بختیاری مجموعه عناصر کوهستانی، چشمه سارها، فضاهای سبز طبیعی فراخ، جنگل های قابل توجه، زیست بوم های عشایری و … شرایط بسیار مناسبی را جهت گسترش گردشگاه ها و نواحی تفرجگاهی فراهم ساخته اند که از آن جمله می توان به محورهای زیر اشاره کرد: گردشگاه گرد بیشه، باغچه گردو و برآفتاب واقع در بروجن. مجتمع توریستی سامان واقع در ۲۶ کیلومتری شمال شرقی شهرکرد. ناحیه تفرجگاهی دشت بروجن، نواحی تفرجگاهی برم لردگان و سایر چشمه های لردگان. ناحیه سیاحتی دره عشق و ارمند واقع در بخش پیشکوه و میانکوه در جنوب استان. ناحیه سرسبز دره ایل راه دزپارت واقع در بین کوه های کلارده و کوه سوخته – دزپارت. نواحی سرسبز و تفریحی اطراف رودخانه های کارون در دشتک و بازفت ـ و رودخانه زاینده رود. نواحی سیاحتی دشت لاله در ۱۰۰ کیلومتری شهرکرد. پارک های جنگلی تنگ کلوره و دو شلواری لردگان و باغ اسعدیه ده کهنه. ناحیه سیاحتی دریاچه و سد زاینده رود واقع در منطقه شمالی شهرکرد.

اسکی بازی: اسکی در این استان فراتر از یک رشته ورزشی است و با مقتضیات زندگی چادرنشینان کوهپایه های زاگرس پیوند دیرینه ای دارد. در این منطقه به دلیل کوهستانی بودن و ارتفاع زیاد از سطح دریا، میزان ریزش برف و باران زیاد است. پیست اسکی کوهرنگ در کشور معروف است ریزش برف غالبا در آذرماه از اواسط آبان ماه آغاز و تا اسفند و گاهی حتی تا اردیبهشت سال بعد ادامه می یابد. حجم زیاد ریزش برف در این ماه ها، همه ساله وجود برف را در ارتفاعات ۲۶۰۰ متری تا اردیبهشت ماه و در ارتفاعات ۳۰۰۰ متری تا خرداد و تیر و مرداد و در ارتفاعات ۳۰۰۰ متری به بالا برای ماه های شهریور و مهر ممکن می سازد. برای سایر ماه های سال، منطقه کلا زیر پوشش یک دست برف قرار دارد.

محدوده های قایقرانی و ورزش های آبی: حضور دائمی آب های خروشان رودخانه های کارون، زاینده رود و ده ها رودخانه دیگر از یکسو و چشمه سارها، تالاب ها، دریاچه های فصلی و پشت سدها از قبیل سولگان، چغاخورد و کوهرنگ از سوی دیگر زمینه های مساعدی را برای ورزش های آبی فراهم می آورند. در اکثر مسیرهای رود کارون، پشت سدها، دریاچه های دائمی و فصلی امکانات مساعدی برای امر قایقرانی، اسکی روی آب و شنا وجود دارد. آبزیان موجود در رودها، چشمه ها و پشت سدها، ماهیگیری ورزشی و تفریحی را میسر ساخته اند.

مناطق حفاظت شده حیات وحش

استان چهارمحال بختیاری به دلیل خصوصیات جغرافیایی کوهستانی و جنگلی یکی از مستعدترین زیستگاه های حیات وحش کشور محسوب می شود. معروف ترین گونه های حیات وحش این استان عبارتند از: سمور آبی، بز کوهی، قوچ، میش، آهو، پلنگ، خرس قهوه ای، گرگ، گراز، روباه، سگ آبی، کبک دری، کل، انواع مرغابی، چوب پا، با قرقره، هوبره، عقاب و… شمار کثیری از این زیستگاه ها در مجاورت محورهای جهانگردی قرار دارند. اهم این زیستگاه ها عبارتند از: منطقه حفاظت شده تنگ صیاد شکارگاههای سبز کوه، تخته قلعه، بارده، بازفت، لندی، دره های حسینقلی، چبد، قیصری، احمد لیوه، میلی، هفت چشمه، تنگه سرخون، پره داس، دالان کوه، بیدله، گندمکار، هفت کوتان، کلار، کوه سوخته، سالدارون، زرد کوه، دره سیر، دشت مرجن، ماربره، گینه شهر و …

آثار تاریخی و فرهنگی

مسجد اتابکان لر این مسجد قدیمی ترین بنا در مرکز استان است که در دوران اتابکان لر ساخته گردد. تاریخ بنا در سال ۶۰۵ هجری قمری ساخته شده است. مصالح این مسجد از خشت است و در سال ۱۳۵۱ در شمار آثار ملی به ثبت رسیده و توسط سازمان میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شده است.

مسجد خان مسجدجامع شهرکرد: این مسجد که در سال ۱۲۷۰ هجری قمری ساخته شده است، دارای صحن و شبستان های تابستانی و زمستانی و حجره های متعدد است.

مسجد جامع چالشتر: این مسجد در سال ۱۲۶۷ هجری قمری به دستور حاج محمدرضاخان چالشتری در ۹ کیلومتری شهرکرد ساخته شده است. جنس بنا از سنگ، آجر و کاشی است و چهار ایوان و شبستان، حوضخانه، تطهیرخانه و سر در ورودی دارد. در داخل شبستان جنوبی این مسجد منبر چوبی زیبایی تعبیه شده که در اطراف آن آیاتی از قران بر روی چوب، منبت کاری شده است.

مسجد جامع فرخشهر: این مسجد قدیمی در جنوب میدان مرکزی فرخشهر قرار دارد. بخش مهمی از ساختمان این بنا در دوران صفویه ساخته شده و در دوره های زندیه و قاجاریه تکمیل و بازسازی شده است. مسجد شبستان های متعدد و صحن وسیع داشت که توسط میراث فرهنگی تعمیر و مرمت شد.

مسجد جامع کیان: این مسجد در ۵ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. این مسجد که به مسجد محب نیز معروف است در دوران صفویه ساخته شده و در زمان افشاریه توسط یکی از سرداران نادرشاه افشار به نام محب علی بیک مرمت اساسی شده است.

قلعه ها

قلعه سردار اسعد بختیاری موزه مشروطیت: قلعه سردار اسعد بختیاری (از رهبران بزرگ مشروطیت) در شهر جونقان که مقر سکونت خوانین بختیاری بود. علیقلی خان سردار اسعد بختیاری در سال ۱۳۱۸ هجری قمری قلعه یا کاخی با ۱۴۰۰۰ مترمربع مساحت برای سکونت خود ساخت که نماهای بیرونی متفاوتی داشت. ستون های سنگی آن هرکدام چند قطعه در اشکال مختلف بنا شده، به طوری که در قسمت بالا، این ستون ها چهار گوش است. از همین قعلعه سپاهیان بختیاری به رهبری سردار اسعد برای مبارزه با استبداد قاجار و حمایت از مشروطه عازم پایتخت می شوند و با رشادت و دلیری تهران را فتح می کنند و حکومت استبداد را سرنگون می کنند.

قلعه امیر مفخم بختیاری در دزک: این بنای دو طبقه در جنوب شرقی روستای دزک قرار دارد. طبقه اول آن یک هشتی ورودی در وسط دارد که از طرفین به محوطه بزرگ قلعه منتهی می شود. در طرفین هشتی چهار ایوان قرار دارد که دو ایوان آن رو به شمال و دو ایوان دیگر رو به جنوب هستند و شامل چند اتاق و انبار است. طبقه دوم که از ایوان های شمالی طرفین هشتی به آن راه می یابند، ابتدا از راه پله ها وارد محوطه بزرگ حوضخانه می شود که در وسط آن سالن سفره خانه با تزیینات گچبری و نقاشی زیبایی قرار دارد. در کنار سفره خانه، اتاقی به نام آینه خانه قرار دارد که به صورت باشکوهی تزیین شده است. از مجموع چهار برج این بنا، تنها دو برج باقی مانده است.

قلعه شلمزار: این قلعه و بقایای مجموع قلاع نجف قلی خان در شلمزار قرار دارند که توسط خوانین بختیاری احداث و مورد استفاده قرار می گرفته است. قلعه شلمزار ۱۰۰۰ مترمربع مساحت دارد در تاریخ ۱۳۰۷ هجری قمری به دستور مرتضی قلی خان صمصمام ساخته شده است.

قلعه چالشتر: چالشتر در ۱۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. این قلعه سال ها قبل از این که شهرکرد اعتبار یابد، مرکز حکومت نشین بود. این قلعه به خدا رحیم خان بختیاری متعلق بود و در حال حاضر جز بخش کوچکی، بقیه قلعه از بین رفته است.

قلعه تک: این قلعه در حوالی کوه جهان بین و بر فراز روستای تک قرار دارد. مساحت محدوده آن ۷۰۰۰ مترمربع است و ستون های آن به صورت منشوری بنا شده است. در حیاط قلعه سه حوض سنگی و کاشی کاری شده وجود دارد.

قلعه های اسعدیه چلیچه: چلیچه یکی از روستاهای میزدج است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد واقع شده است. در خارج از چلیچه و در شکاف دره سرسبز و خرم راز یا اسعدیه دو قلعه با فاصله کمی از هم به دستور سالار اعظم و خان بابا ساخته شده که در نوع خود زیبا هستند.

تونل کوهرنگ: تونل کوهرنگ در نزدیکی چلگرد قرار دارد. سابقه احداث این تونل به شرح زیر است: اقدام برای الحاق آب کوهرنگ به زاینده رود به روایتی از زمان ساسانیان و یا از زمان شاه عباس شروع گردید. در آن زمان در نظر داشتند به خط الراس کوه کارکنان شکاف عمودی بدهند و با ساختن سد مرتفع سطح آب کارون را بالا آورده و از شکاف کوه کارکنان عبور دهند. اختلاف سطح خط الراس کارکنان تا کف رودخانه ۳۰۰ متر است که قرار بود، ارتفاع سد ۵۰ متر و ارتفاع شکاف ۲۵۰ متر ساخته شود تا آب جاری شود. برای این هدف ۱۵ سال کار شده که امروزه آثار متعدد آن به یادگار مانده است و عبارتند از: برش شاه (تراشه) که برای این مقدار کوه بری که در تراشه شاه عباس به عمل آمده، در حدود ۵ میلیون کارگر لازم بوده است و چنانچه مورخین اظهار می دارند ۱۵ سال هزاران کارگر به رایگان مشغول حفر بوده اند. این اقدام عمرانی با مرگ شاه عباس دستخوش فراموشی شد. در دهه های گذشته تونل جدید کوهرنگ به انجام رسید و هم اکنون سه شاخه آب کارون را به سه شاخه زاینده رود سرازیر می کند و فضایی جالب و دیدنی دارد.

حمام درب امامزاده: این بنا روبه روی مسجد اتابکان شهرکرد قرار دارد. شالوده اولیه بنا در زمان اتابکان در لرستان گذاشته شد و در دوره های صفویه، زندیه و قاجاریه مرمت و تعمیر شد. این حمام دارای یک فضای وسیع بیرونی به نام رختکن است که به وسیله یک دهلیز منحنی به تطهیرخانه و گرمخانه متصل می شود. در طرفین شمال و جنوب صحن گرمخانه دو حوض مستطیل شکل واقع شده است. در طرفین خزینه بزرگی که به وسیله چهار پله سنگی بالا می رود، دو خلوت گاه زیبا و مربع شکل وجود دارد که جایگاه اعیان و اشراف در فصل تابستان بود.

مدرسه علمیه (امامیه: این مدرسه از بناهای جالبی است که به همت مرحوم میرسید محمد، امام جمعه وقت شهرکرد به جای خرابه های تیمچه ارمنای کدخدا ساخته شده است. این بنا دارای حجره های گوناگون و صحن نسبتا بزرگی است. این مدرسه و متعلقات آن در سال ۱۳۱۲ به تولیت و نظارت امام جمعه وقت به ثبت رسید.

آرامگاه نمادین دهقان سامانی: ابوالفتح دهقان سامانی (سیف الشعرا) مردی صوفی، مسلک و عارف بود که در میان ایلات بختیاری می زیست و در سال ۱۳۲۶ هجری قمری در گذشت و در نجف به خاک سپرده شد. مقبره نمادین این عارف در حدود ۲۸ کیلومتری شمال شهرکرد و نزدیک پل زمانخان قرار دارد.

سنگ نوشته های مشروطیت (پیرغار): پیرغار از تفریحگاه های منطقه چهارمحال است که در بخش میزدج قرار دارد. روی قسمتی از تپه سنگی این منطقه سه سنگ نوشته به زبان فارسی وجود دارد که بر روی آن شرح لشکرکشی بختیاری ها به فرماندهی سردار اسعد به تهران و نقش آن ها در انقلاب مشروطه ثبت شده است.

پل زمان خان: پل زمان خان در ۲۹ کیلومتری شمال شهرکرد بر روی زاینده رود ساخته شده است. پل به دست یکی از روسای عشایر به نام زمان خان به صورت دو دهنه هشت متری احداث شده است. این بنا دو بار یکی در سال ۱۰۲۲ توسط کارگزاران حکومت صفوی و بار دوم در سال ۱۳۲۱ شمسی به وسیله حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه جمالی به طور کامل تعمیر و مرمت شده است.

درختان کهنسال مقدس: در سطح استان چهارمحال بختیاری درختان کهنسالی وجود دارند که به نوعی با اعتقادات مذهبی مردم منطقه درآمیخته است. انواع مختلفی از این درختان در نقاط مختلف استان پراکنده اند و گروهی از مردم منطقه تکه ای از لباس خود را پاره می کنند و به آن می آویزند و اعتقاد دارند که آرزوی آن ها برآورده خواهد شد. در صورت برآورده شدن نیاز و حاجت نذر کننده، گوسفندی را در پای آن ذبح و قربانی می کنند. تعدادی از این نوع درختان و مکان آن ها عبارتند از: درخت گلابی در باباحیدر، درخت بلوط در اردل، درختان چنار در دشتک – درخت نارون در طاقانک (باغ ارجن)، درخت بلوط در شهرکرد (گردنه رخ)، درخت بلوط در ارجنگ، درخت بادام در نافچ. علاوه‌ بر آثاری‌ که‌ اجمالا مورد اشاره‌ قرار گرفت‌، از پل‌ دو پلان‌ بر روی‌ زاینده‌ رود، پل‌ شارلو در ۷ کیلومتری‌ سامان‌، پل‌ هوره‌ در روستای‌ هوره‌ شهر کرد، حمام‌ شهرک‌ و حمام‌ حاج‌ عبدالله‌ در شهر کرد، حمام ‌فرادنبه‌، حمام‌ سفید دشت‌، حمام‌ شلمزار و حمام‌ چلیچه‌ در فارسان‌، حمام‌ حاج‌ محمد رضاخان‌ در لردگان‌، عمارت‌ خانه‌ فرخشهر و قلعه‌ شمس‌ آباد نیز می‌توان‌ نام‌ برد که‌ هر یک‌ ویژگی‌های‌ خاص‌ معماری‌ و قدمتی‌ قابل‌توجه‌ دارند.

غذاهای محلی: در مناطق شهری، روستایی و در بین عشایر استان چهارمحال بختیاری انواع مختلفی از غذاهای محلی تهیه می گردد که از آن جمله می توان به آش جو ترشه، آبگوشت بختیاری، کباب بختیاری اشکنه ماست، شلوا دو ، نیشی تنوری، گرگره هلر، بودانی، اماج، آب ترشی، کامی شیر، چلبک، حلیم مخصوص، برنج، پلو آجر، کله جوش، آمربی، دمبه روده، گشنیز آب، نان بلوط و ده ها نوع خورشت و چاشت دیگر اشاره نمود. کشک و قارا و کره محلی و گز بلداجی در استان چهارمحال بختیاری نیز از سوغات های معروف استان است

موسیقی و آیین های عشایری بختیاری

موسیقی و شعر در ایل بختیاری پیوند جاودانه ای با زندگی ایل یافته است. مقام های موسیقی ایل بختیاری به بیت معروف اند و تعداد آن ها حدود ۲۰ تا ۲۵ مقام است. هر طایفه و تیره نوازندگان ویژه ای دارد که به آن ها توشمال می گویند. توشمال ها مردمی مغنی پیشه و هنرمند موسیقی هستند که بیشتر وقت زندگی روزانه خود را صرف ساختن ملودی ها و ابیات، لطیفه ها، ضرب المثل ها و مثل ها می کنند. آنان در به وجود آوردن آثار و ادبیات عامیانه سرزمین بختیاری سهم داشتند. آلات موسیقی بختیاری ها شامل ساز و دهل (تشمال)، سنج، نی، کرنا، طبل و سنتور است. در استان چهارمحال بختیاری در مواقع برگزاری جشن ها و سرودها رقص های متنوعی اجرا می گردد که از معروف ترین آن ها دستمال بازی و چوب ابازی در عروسی است. شیوه اجرای برخی رقص های محلی به این صورت است که در مراسم عروسی زن و مرد به طور گروهی در فضای آزاد و در میان طبیعت آیین دستمال بازی را انجام می دهند

صنایع دستی: انواع صنایع دستی عشایری و سوغاتی های استان چهارمحال بختیاری عبارتند از: قالی معروف بختیاری و چالشتری، چوقا بافی، نمدمالی، بافت خورجین، گلیم، سیاه چادر، جاجیم، وریس یا طناب ابریشمی، کلاه های نمدی، خور، جل، پلاس و کچمه دان است

کوچ عشایر بختیاری

جلوه های زیبای کوج عشایر بختیاری با جاذبه های بسیار زیبا و شگفت انگیز که از میان کوهها و رودها با بار و بنه به شیوه سنتی روزهای زیادی را در کوه و کمر می پیمایند از جاذبه های گردشگری استان چهارمحال بختیاری است در این فرهنگ موسیقی بختیاری ـ آداب و رسوم بختیاری ـ کوچ عشایر بختیاری ـ ادبیات عامیانه بختیاری ــ لباس بختیاری ـ فرهنگ شجاعت و سلحشوری بختیاری در طول تاریخ ـ سوارکاری بختیاری… به چشم می خورد

ـ سرزمین بختیاری با فرهنگ و تمدن کهن و دیرینه دارای ارزش ها و میراث فرهنگی فاخر و ارزشمند فراوانی است که قابلیت ثبت ملی یا جهانی دارند از جمله: آثار تاریخی و منحصر به فرد بختیاری ـ موسیقی بختیاری ـ آداب و رسوم بختیاری ـ کوچ عشایر بختیاری ـ ادبیات عامیانه بختیاری ــ زبان و گویش باستانی فرش بختیاری ـ لباس بختیاری ـ فرهنگ شجاعت و سلحشوری بختیاری در طول تاریخ ـ سوارکاری بختیاری ـ و…

پرونده کوچ عشایر بختیاری در دو گروه عادت و رسوم اجتماعی و آیین ها و جشن ها تکمیل شده، افزود: عشایر چهارمحال بختیاری در این پرونده از نظر ساختار شامل چند ایل و دهها شاخه و طایفه می باشند. عشایر بختیاری عمدتا در گستره استان های چهارمحال و بختیاری، خوزستان، اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد و لرستان کوچ می کنند. پرونده کوچ عشایر بختیاری برای ثبت جهانی به سازمان یونسکو ارسال گردید

قوم بختیاری از دو ایل اصلی چهارلنگ و هفت لنگ تشکیل شده که از اقوام بزرگ ایرانی است و با وجود یکجانشین شدن بخش اعظم طوایف این قوم، هنوز کوچ تاریخی آنان در استان های چهارمحال و بختیاری، خوزستان و لرستان و بخش هایی از استان های اصفهان، فارس و کهگیلویه و بویراحمد جریان دارد.

کاخ قلعه سردار اسعد، یادگار مشروطیت/ تصویر

قلعه سردار اسعد بختیاری، از جمله بناهای تاریخی و ماندگار چهارمحال و بختیاری است که در شهر جونقان از توابع استان چهارمحال بختیاری قرار دارد. قلعه سردار اسعد بختیاری، مربوط به اواخر سدهٔ ۱۳ هجری قمری دوره قاجاریه است و در جونقان، داخل شهر واقع شده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۵۴۸ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

این قلعه که به کاخ سردار اسعد بختیاری مشهور است شهرت خود را مدیون مشروطیت و شروع قیام بختیاری ها به رهبری سردار اسعد و اجتماع در این قلعه و سپس فتح اصفهان و تهران است. علی قلی خان سردار اسعد در شهر جونقان کاخ بزرگ و با معماری نوین فرانسه بر روی بقایای منزل پدری خویش بنیان گذاشت. سردار اسعد بختیاری قلعه کایانی در این محل برای سکونت خود ساخت که ۱۴ هزارمترمربع مساحت و نمادهای بیرونی متفاوتی داشت. این بنا دارای محوطه ای وسیع تر از محدوده فعلی بوده که به مرور زمان و بدلیل عوامل مختلف طبیعی و اجتماعی آسیب دیده و غیر از بخش شاه نشین اصلی، بقیه ابنیه و ساختمانهای جانبی آن از بین رفته است. ستون‌های سنگی آن هر کدام چند قطعه در اشکال مختلف بنا شده، به طوری که در قسمت بالا، این ستون‌ها چهارگوش است. در چند سال اخیر بخش اعظم تزیینات بنا از بین رفته به جز قسمت محدودی از قلعه که به کتابخانه عمومی داده شد. قرار است این قلعه به موزه مشروطیت گردد اما با تاسف مسئولان استان در این مورد کوتاهی کردند.

مدرسه اسعد هم در ضلع غربی این کاخ ساخته شده است. هانری رنه دالمانی در کتاب خود با عنوان «از خراسان تا بختیاری» در فصل ۱۲ تا ۱۵ جلد دوم خاطرات و تصاویر جالبی از این کاخ و فرهنگ مردم جونقان و بختیاری ارائه نموده‌است. خوب است بدانیم که این کاخ اولین مکانی در اصفهان و چهارمحال بوده که به موتور برق و الکتریسیته مجهز شده‌است. این قلعه در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری در شهر جونقان واقع است.

کتیبه های مشروطیت در ده چشمه فارسان